Informacje
Transportowy Dozór Techniczny
Transportowy Dozór Techniczny (TDT) jest jednostką dozoru technicznego, powołaną w drodze ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym jako państwowa osoba prawna, podległa ministrowi właściwemu do spraw transportu. Transportowy Dozór Techniczny powstał z połączenia Kolejowego Dozoru Technicznego oraz Dozoru Technicznego Żeglugi Morskiej.
Początek dozoru technicznego w niepodległej Polsce wyznacza ustawa z 31 maja 1921 r. o nadzorze nad kotłami parowemi, która zapoczątkowała polskie przepisy dotyczące dozoru technicznego m. in. na kolei i w żegludze.
Dozór techniczny to – zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym – szereg działań zmierzających „do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych i urządzeń do odzyskiwania par paliwa oraz działania zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego w tych obszarach”. Do działań tych należą np. badania okresowe, doraźne i poawaryjne urządzeń technicznych oraz wydawanie decyzji zezwalających lub wstrzymujących ich eksploatację, sprawdzanie kwalifikacji osób obsługujących, konserwujących i naprawiających urządzenia techniczne, a także przyznawanie przedsiębiorstwom krajowym i zagranicznym uprawnień do wytwarzania, naprawy i modernizacji urządzeń technicznych.
Zgodnie z ustawą dozorowi technicznemu podlegają urządzenia techniczne, „które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek:
a) rozprężenia cieczy lub gazów znajdujących się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego,
b) wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu,
c) rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych podczas ich magazynowania lub transportu”.
Transportowemu Dozorowi Technicznemu podlegają urządzenia techniczne zainstalowane na obszarze kolejowym, w kolejowych pojazdach szynowych, na bocznicach kolejowych, ponadto zbiorniki – w tym cysterny wykorzystywane w ruchu kolejowym, drogowym i żegludze śródlądowej. TDT sprawuje również dozór techniczny nad urządzeniami technicznymi znajdującymi się na statkach morskich i żeglugi śródlądowej, na pontonach, w dokach, na terenie portów i przystani morskich oraz żeglugi śródlądowej, a także nad urządzeniami związanymi z żeglugą morską i śródlądową, czy znajdującymi się w ciągach technologicznych portowych baz przeładunkowych. Dozorowi technicznemu sprawowanemu przez TDT podlegają także osobowe i towarowe koleje linowe oraz wyciągi narciarskie.
Ustawa o dozorze technicznym powierza TDT również wykonywanie zadań określonych w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, w ustawie z dnia 14 kwietnia 2023 r. o systemach homologacji pojazdów oraz ich wyposażenia, w ustawie z dnia 15 lipca 2020 r. o systemach homologacji typu UE i nadzoru rynku silników spalinowych przeznaczonych do maszyn mobilnych nieporuszających się po drogach oraz zadań wynikających z ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne i z ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
TDT wykonuje zatem zadania powierzone mu w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych – np. wydaje świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu towarów niebezpiecznych i prowadzi egzaminy dla kandydatów na doradców i doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych w przewozie drogowym, przewozie koleją i żeglugą śródlądową.
Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym do TDT należy obowiązek sprawdzania stacji kontroli pojazdów pod względem zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami określonymi w przepisach wykonawczych. TDT prowadzi również egzaminy kwalifikacyjne dla osób ubiegających się o uprawnienia diagnosty samochodowego.
TDT jest również organem właściwym do wykonywania czynności związanych z homologacją pojazdów, przedmiotu ich wyposażenia lub części, dopuszczeniem jednostkowym pojazdu, czy też dopuszczeniem indywidualnym WE pojazdów.
Laboratorium TDT w Krakowie oraz Jednostka Oceniająca Zgodność TDT wspierają ustawowe działania w zakresie bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń technicznych.
W skład Jednostki Oceniającej Zgodność TDT wchodzi Jednostka Certyfikująca, która certyfikuje wyroby, systemy zarządzania i kompetencje osób, a także Jednostka Notyfikowana 1468, która uczestniczy w procesach oceny zgodności wyrobów z wymaganiami dyrektyw Unii Europejskiej, w zakresie uzyskanych autoryzacji. Jednostka Notyfikowana 1468 jest jedną z największych w Europie jednostek notyfikowanych.
Ustawowe działania TDT w zakresie bezpiecznej eksploatacji urządzeń technicznych wspiera również Akademia TDT – Centrum Szkoleniowo Doradcze TDT.
