Cysterny do przewozu towarów niebezpiecznych

1. Forma dozoru technicznego i terminy badań

1) Poza badaniami przewidzianymi w 6.8.2.4.3, cysterny do przewozu odpadów napełniane podciśnieniowo powinny być w trakcie badania pośredniego poddawane rewizji wewnętrznej.
2) Badania pośrednie mogą być przeprowadzane w ciągu trzech miesięcy przed lub po przypadającym terminie. Jednakże badanie pośrednie może być przeprowadzone w dowolnym czasie przed przypadającym terminem. Jeżeli badanie pośrednie jest przeprowadzone wcześniej niż 3 miesiące przed przypadającym terminem, to wówczas następne badanie pośrednie powinno być przeprowadzone nie później, niż 3 lata w przypadku cystern stałych (pojazdów-cystern),cystern odejmowalnych i pojazdów-baterii lub 2,5 roku w przypadku kontenerów-cystern, nadwozi wymiennych cystern oraz MEGC.
3) Dotyczy cystern stałych (pojazdów-cystern), cystern odejmowalnych.

2. Zarejestrowanie urządzenia w TDT

• Eksploatujący zgłasza urządzenie techniczne w formie pisemnego wniosku do właściwego oddziału terenowego TDT. Do wniosku należy załączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej dla każdego ze zgłaszanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, a w przypadku urządzeń już eksploatowanych na terenie RP dodatkowo księgę rewizyjną urządzenia wraz z wymaganą dokumentacją (wniosek o rejestrację urządzenia technicznego).
• Rozpatrzenie wniosku i przystąpienie do badań poprzedzających wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację (wniosek o przeprowadzenie badań).
• Wystawienie przez inspektora TDT protokołu z badania oraz wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację dla każdego urządzenia po pozytywnym wyniku badania. Uwaga – dla cystern stałych i MEGC zgodnie z procedurą opisaną w zakładce Świadectwa ADR wydawane jest świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR, które jest jednocześnie decyzją dopuszczającą urządzenie techniczne do eksploatacji.
• Wystawienie rachunku za ww. czynności TDT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.

3. Minimalny zakres wymaganych dokumentów dla cystern drogowych przeznaczonych do przewozu towarów niebezpiecznych według umowy ADR

W celu ułatwienia użytkownikom i usprawnienia procedury przyjęcia pod dozór cystern drogowych przeznaczonych do transportu towarów niebezpiecznych, Transportowy Dozór Techniczny poniżej przedstawia podstawowe informacje dotyczące minimalnego zakresu dokumentacji wymaganej dla cystern drogowych, przeznaczonych do transportu towarów niebezpiecznych wg Umowy ADR.

1. Przed dopuszczeniem zbiornika (cysterny) do eksploatacji, wnioskodawca (właściciel/użytkownik, importer) zgłasza pisemnie wniosek o określenie warunków przyjęcia pod dozór techniczny urządzenia, do właściwego terenowo oddziału terenowego TDT, w celu przyjęcia pod dozór techniczny urządzenia.
2. Do wniosku, o którym mowa powyżej, eksploatujący dołącza dwa egzemplarze dokumentacji zawierającej co najmniej:
   • oryginał lub kopie świadectwa zatwierdzenia typu potwierdzające zgodność konstrukcji z wymogami ADR – 6.8.2.3.1 Umowy ADR,
   • oryginał lub kopię (potwierdzona przez wytwórcę lub organ wystawiający) poświadczenia (protokołu) z badań odbiorczych przeprowadzonych u wytwórcy, wystawione przez właściwą władzę kraju wytwórcy lub organ kontrolny przez te władze upoważniony – 6.8.2.4.5 Umowy ADR,
   • poświadczenia (protokoły) – oryginały z badań okresowych i pośrednich (z całego okresu eksploatacji), przeprowadzone przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego kraju poprzedniego użytkownika zagranicznego wraz z aktualnym (w chwili złożenia wniosku) poświadczeniem (protokołem) z ostatniego badania okresowego lub pośredniego potwierdzającego sprawność cystern lub zbiorników – 6.8.2.4.5 Umowy ADR,
   • „świadectwo ADR” dopuszczające do przewozu towarów niebezpiecznych – 9.1.3 Umowy ADR,
   • poświadczenie, sprawozdanie z badań lub świadectwo homologacji typu ONZ (lub potwierdzenie w innych dokumentach), stwierdzające spełnienie przez pojazd – cysternę stateczności bocznej według Regulaminu ONZ nr 111 wystawione przez właściwą władzę kraju wytwórcy lub organ kontrolny przez tę władzę upoważniony – dotyczy pojazdów cystern zarejestrowanych za granicą po raz pierwszy po 1 lipca 2004 r. oraz nowych pojazdów – cystern sprowadzonych po raz pierwszy do Polski, które badane są przy zastosowaniu ciśnienia próbnego poniżej 4 bar. W zakresie ww. potwierdzenia wymagań Regulaminu ONZ nr 111 dopuszcza się przedłożenie poświadczenia wytwórcy cysterny poparte wynikami obliczeń stateczności bocznej według Regulaminu ONZ nr 111. – 9.7.5.2 i 1.6.5.9 Umowy ADR;
   • kopie atestów materiałowych zastosowanych do budowy zbiornika (dopuszcza się inne dokumenty np. wykaz materiałów atestowanych, w których zawarte są informacje o materiałach zastosowanych do budowy zbiornika cysterny)– PN EN 12972,
   • kopie dowodu rejestracyjnego pojazdu cysterny.
   • rysunek zestawieniowy zbiornika cysterny z uwzględnieniem w szczególności rozmieszczenia elementów zbiornika (np. płaszcza, den, przegród, rozmieszczenie elementów wzmacniających, wyposażenie zbiornika) z podaniem grubości ścianek (płaszcza, falochronów, przegród i dennic) – PN EN 12972,
   • rysunek zestawieniowy uwzgledniający sposób połączenia (mocowania) zbiornika z podwoziem (rama pośrednia) wraz z naniesionymi charakterystycznymi wymiarami dla danego sposobu zamocowania (jeżeli na innych rysunkach nie jest to pokazane) – PN EN 12972,
   • opis techniczny, zawierający parametry techniczne: pojemność całkowita, pojemność komór (jeżeli występują), ciśnienie próbne, obliczeniowe i max ciśnienie robocze (całego zbiornika i komór, jeżeli ciśnienie komór jest inne niż całego zbiornika), prawidłowy kod cysterny, przeznaczenie, wykaz towarów niebezpiecznych wg ADR dopuszczonych do przewozu itd. – PN EN 12972,
   • schemat instalacji napełniająco – opróżniającej z zaznaczeniem armatury wchodzącej w jej skład, urządzeń zabezpieczających przed nadciśnieniem lub podciśnieniem z podaniem typów wyposażenia, wytwórców oraz podaniem parametrów, itd. Schemat instalacji powinien być zgodny z instrukcją obsługi i w pełni odzwierciedlać aktualne wyposażenie cysterny – PN EN 12972,
   • obliczenia sprawdzające grubość ścianek zbiornika cysterny z uwzględnieniem wytrzymałości na podciśnienie (jeżeli dotyczy), jak również mocowanie jego do podwozia pojazdu -PN EN 12972,
   • protokół z litrażowania – jeżeli jest wymagany przepisami ADR,
   • instrukcje obsługi i eksploatacji w języku polskim.
3. Powyższe dokumenty są konieczne do otrzymania indywidualnych warunków technicznych przyjęcia cysterny pod dozór techniczny.
4. Po spełnieniu powyższych wymagań określone zostaną przez oddział terenowy TDT (w którym został złożony wniosek) indywidualne warunki techniczne przyjęcia cysterny pod dozór techniczny, w których określony zostanie zakres badań i czynności, które wykona inspektor TDT przed dopuszczeniem urządzenia do eksploatacji.
5. W przypadku zmiany wnioskodawcy (właściciela, użytkownika) wymagania techniczne, na którego zostały wydane, tracą ważność. Nowy wnioskodawca, powinien wystąpić do właściwego terenowo oddziału terenowego TDT, o wydanie nowych wymagań technicznych.

Jednocześnie informujemy, że każdy przypadek związany z przyjęciem pod dozór techniczny używanej cysterny drogowej do transportu towarów niebezpiecznych wg Umowy ADR, jest rozpatrywany indywidualnie. W związku z czym zakres wymaganych dokumentów, w technicznie uzasadnionych przypadkach, może być zmieniony.

4. Warunki przeprowadzenia badania doraźno-eksploatacyjnego celem uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację lub świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR

Urządzenie, dla którego ustalono formę dozoru technicznego, wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację lub świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR wydanego przez Dyrektora TDT.

W trakcie badania doraźno-eksploatacyjnego inspektor TDT wykonuje następujące czynności:

• sprawdza kompletność i weryfikuje dokumentację o której mowa w pkt. 3;
• przeprowadza badanie w zakresie minimum rewizji zewnętrznej podczas której przeprowadza:
  • ocenę stanu technicznego cysterny,
  • ocenę poprawności rozmieszczenia oraz stanu technicznego wyposażenia obsługowego i wyposażenia konstrukcyjnego cysterny,
  • weryfikację czytelności i zgodności oznakowania cysterny (oryginalnej tabliczki fabrycznej) z dokumentacją i wymaganiami przepisów ADR,
  • potwierdza zamontowanie na cysternie zastępczej tabliczki fabrycznej w języku polskim.

W uzasadnionych przypadkach inspektor TDT może zażądać przeprowadzenia dodatkowych badań i prób.

5. Przygotowanie do badań

Eksploatujący lub występujący w jego imieniu zakład uprawniony przygotowuje urządzenie do badań w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania. Eksploatujący / zakład uprawniony zapewnia obsługę techniczną oraz urządzenia niezbędne do wykonywanych badań.
Przygotowując urządzenie do badań należy uwzględniać wymagania zawarte w instrukcji eksploatacji urządzenia.

1. Forma dozoru technicznego i terminy badań

1) Badania pośrednie mogą być przeprowadzane w ciągu trzech miesięcy przed lub po przypadającym terminie. Jednakże badanie pośrednie może być przeprowadzone w dowolnym czasie przed przypadającym terminem. Jeżeli badanie pośrednie jest przeprowadzone wcześniej niż 3 miesiące przed przypadającym terminem, to wówczas następne badanie pośrednie powinno być przeprowadzone nie później, niż 4 lata w przypadku wagonów-cystern, cystern odejmowalnych i wagonów-baterii lub 2,5 roku w przypadku kontenerów-cystern, nadwozi wymiennych cystern oraz MEGC.

2. Zarejestrowanie urządzenia w TDT

• Eksploatujący zgłasza urządzenie techniczne w formie pisemnego wniosku do właściwego oddziału terenowego TDT. Do wniosku należy załączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej dla każdego ze zgłaszanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, a w przypadku urządzeń już eksploatowanych na terenie RP dodatkowo księgę rewizyjną urządzenia wraz z wymaganą dokumentacją (zob. wniosek o rejestrację urządzenia technicznego).
• Rozpatrzenie wniosku i przystąpienie do badań poprzedzających wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację (zob. wniosek o przeprowadzenie badań).
• Wystawienie przez inspektora TDT protokołu z badania oraz wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację dla każdego urządzenia po pozytywnym wyniku badania.
• Wystawienie rachunku za ww. czynności TDT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.

3. Minimalny zakres wymaganych dokumentów dla cystern kolejowych przeznaczonych do przewozu towarów niebezpiecznych według RID

W celu ułatwienia użytkownikom i usprawnienia procedury przyjęcia pod dozór cystern kolejowych przeznaczonych do transportu towarów niebezpiecznych, Transportowy Dozór Techniczny przedstawia poniżej podstawowe informacje dotyczące minimalnego zakresu dokumentacji wymaganej dla cystern kolejowych, przeznaczonych do transportu towarów niebezpiecznych wg regulaminu RID.

• Przed dopuszczeniem zbiornika (cysterny) do eksploatacji, wnioskodawca (właściciel/użytkownik, importer) zgłasza pisemnie wniosek o określenie warunków przyjęcia pod dozór techniczny urządzenia, do właściwego terenowo oddziału terenowego TDT, w celu przyjęcia pod dozór techniczny urządzenia.
• Do wniosku, o którym mowa powyżej, eksploatujący dołącza dwa egzemplarze dokumentacji zawierającej co najmniej:
  • oryginał lub kopie świadectwa zatwierdzenia typu potwierdzające zgodność konstrukcji z wymogami RID – 6.8.2.3.1 regulaminu RID, wydany przez wymienioną na stronie OTIF pod adresem http://otif.org/en/?page_id=176, instytucje wskazaną jako właściwa władza lub organ upoważniony na terenie kraju producenta do wydawania świadectw zatwierdzenia typu dla tego typu urządzeń,
  • oryginał lub kopię (potwierdzona przez wytwórcę lub organ wystawiający) poświadczenia (protokołu) z badań odbiorczych przeprowadzonych u wytwórcy, wystawione przez właściwą władzę kraju wytwórcy lub organ kontrolny przez te władze upoważniony – 6.8.2.4.5 regulaminu RID, i wymienioną jako upoważnioną na stronie OTIF pod adresem http://otif.org/en/?page_id=176,
  • poświadczenia (protokoły) – oryginały z badań okresowych i pośrednich (z całego okresu eksploatacji), przeprowadzone przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego kraju poprzedniego użytkownika zagranicznego wraz z aktualnym (w chwili złożenia wniosku) poświadczeniem (protokołem) z ostatniego badania okresowego lub pośredniego potwierdzającego sprawność cystern lub zbiorników – 6.8.2.4.5 regulaminu RID, i wymienioną jako upoważnioną na stronie OTIF pod adresem http://otif.org/en/?page_id=176 ,
  • kopie atestów materiałowych zastosowanych do budowy zbiornika (dopuszcza się inne dokumenty np. wykaz materiałów atestowanych, w których zawarte są informacje o materiałach zastosowanych do budowy zbiornika cysterny) – PN EN 12972,
  • rysunek zestawieniowy zbiornika cysterny z uwzględnieniem w szczególności rozmieszczenia elementów zbiornika (np. płaszcza, den, przegród, rozmieszczenie elementów wzmacniających, wyposażenie zbiornika) z podaniem grubości ścianek (płaszcza, falochronów, przegród i dennic) – PN EN 12972,
  • rysunek zestawieniowy uwzgledniający sposób połączenia (mocowania) zbiornika z podwoziem (rama pośrednia) wraz z naniesionymi charakterystycznymi wymiarami dla danego sposobu zamocowania (jeżeli na innych rysunkach nie jest to pokazane) – PN EN 12972,
  • opis techniczny, zawierający parametry techniczne: pojemność całkowita, pojemność komór (jeżeli występują), ciśnienie próbne, obliczeniowe i max ciśnienie robocze (całego zbiornika i komór, jeżeli ciśnienie komór jest inne niż całego zbiornika), prawidłowy kod cysterny, przeznaczenie, wykaz towarów niebezpiecznych wg RID dopuszczonych do przewozu itd. – PN EN 12972,
  • schemat instalacji napełniająco – opróżniającej z zaznaczeniem armatury wchodzącej w jej skład, urządzeń zabezpieczających przed nadciśnieniem lub podciśnieniem z podaniem typów wyposażenia, wytwórców oraz podaniem parametrów, itd. Schemat instalacji powinien być zgodny z instrukcją obsługi i w pełni odzwierciedlać aktualne wyposażenie cysterny – PN EN 12972,
  • obliczenia sprawdzające grubość ścianek zbiornika cysterny z uwzględnieniem wytrzymałości na podciśnienie (jeżeli dotyczy), jak również mocowanie jego do wagonu cysterny -PN EN 12972,
  • protokół z litrażowania – jeżeli jest wymagany przepisami RID,
  • instrukcje obsługi i eksploatacji w języku polskim.
• Powyższe dokumenty są konieczne do otrzymania indywidualnych warunków technicznych przyjęcia cysterny pod dozór techniczny.
• Po spełnieniu powyższych wymagań określone zostaną przez oddział terenowy TDT (w którym został złożony wniosek) indywidualne warunki techniczne przyjęcia cysterny pod dozór techniczny, w których określony zostanie zakres badań i czynności, które wykona inspektor TDT przed dopuszczeniem urządzenia do eksploatacji.
• W przypadku zmiany wnioskodawcy (właściciela, użytkownika) wymagania techniczne, na którego zostały wydane, tracą ważność. Nowy wnioskodawca, powinien wystąpić do właściwego terenowo oddziału terenowego TDT, o wydanie nowych wymagań technicznych.
  Jednocześnie informujemy, że każdy przypadek związany z przyjęciem pod dozór techniczny używanej cysterny kolejowej do transportu towarów niebezpiecznych wg regulaminu RID, jest rozpatrywany indywidualnie. W związku z czym zakres wymaganych dokumentów, w technicznie uzasadnionych przypadkach, może być zmieniony.

4. Warunki przeprowadzenia badania doraźno-eksploatacyjnego celem uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację 

Urządzenie dla którego ustalono formę dozoru technicznego wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację przez Dyrektora TDT.
W trakcie badania doraźno-eksploatacyjnego inspektor TDT wykonuje następujące czynności:

• sprawdza kompletność i weryfikuje dokumentację o której mowa w pkt. 3;
• przeprowadza badanie w zakresie minimum rewizji zewnętrznej podczas której przeprowadza:
• ocenę stanu technicznego cysterny,
• ocenę poprawności rozmieszczenia oraz stanu technicznego wyposażenia obsługowego i wyposażenia konstrukcyjnego cysterny,
• weryfikację czytelności i zgodności oznakowania cysterny (oryginalnej tabliczki fabrycznej) z dokumentacją i wymaganiami przepisów RID,
• potwierdza zamontowanie na cysternie zastępczej tabliczki fabrycznej w języku polskim.

W uzasadnionych przypadkach inspektor TDT może zażądać przeprowadzenia dodatkowych badań i prób.

5. Przygotowanie do badań

Eksploatujący lub występujący w jego imieniu zakład uprawniony przygotowuje urządzenie do badań w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania. Eksploatujący / zakład uprawniony zapewnia obsługę techniczną oraz urządzenia niezbędne do wykonywanych badań.
Przygotowując urządzenie do badań należy uwzględniać wymagania zawarte w instrukcji eksploatacji urządzenia.

Zgodnie z delegacją wynikającą z ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o przewozie towarów niebezpiecznych Transportowy Dozór Techniczny pełni funkcję właściwej władzy w sprawie warunków technicznych i badań dla urządzeń transportowych przeznaczonych do przewozu towarów niebezpiecznych wynikającej z umowy ADN. W związku z powyższym, w przypadku zamiaru eksploatowania urządzeń transportowych do przewozu towarów niebezpiecznych żeglugą śródlądową, w celu uzyskania informacji w sprawach:

• warunków przyjęcia pod dozór urządzenia transportowego ADN,
• zarejestrowania urządzenia w TDT,
• oraz ustalenia klasyfikacji urządzenia i terminów badań,

prosimy o kontakt z Transportowym Dozorem Technicznym w Warszawie:

ul. Puławska 125, 02-707 Warszawa

tel. +48 22 4 902 902

info@tdt.gov.pl