Rodzaje urządzeń
Koleje linowe
Osobowe koleje linowe to urządzenia transportu linowego (UTL) przeznaczone do transportu osób w pojazdach podtrzymywanych i przemieszczanych za pomocą jednej lub większej liczby lin. Zaliczają się do nich:
- koleje linowe wahadłowe (koleje napowietrzne, w których pojazdy poruszają się między stacjami ruchem posuwisto-zwrotnym, wahadłowym),
- koleje linowe okrężne (koleje napowietrzne, w których pojazdy połączone są z liną za pomocą wprzęgieł stałych lub rozłącznych i poruszają się w tym samym kierunku wzdłuż ich toków), w tym:
- koleje linowe o ruchu ciągłym (koleje napowietrzne, w których lina napędowa lub lina nośno-napędowa porusza się ze stałą prędkością),
- koleje linowe o ruchu pulsacyjnym (napowietrzne, w których lina napędowa lub lina nośno-napędowa porusza się w sposób przerywany albo z prędkością, która zmienia się okresowo w funkcji położenia pojazdów),
- koleje linowe gondolowe (koleje napowietrzne, w których pojazdami są gondole),
- koleje linowe gondolowe otwarte (koleje napowietrzne, w których pojazdami są otwarte gondole),
- koleje linowe krzesełkowe (koleje napowietrzne, w których pojazdami są krzesełka),
- koleje jednolinowe (koleje napowietrzne, w których pojazdy są podtrzymywane i przemieszczane przy użyciu jednej lub większej liczby lin),
- koleje jednolinowe ze zdwojoną liną,
- koleje dwulinowe (koleje napowietrzne, w których pojazdy są podtrzymywane i przemieszczane oddzielnymi linami lub grupami lin),
- koleje linowo-terenowe (UTL, którego pojazdy przemieszczane są za pomocą jednej liny lub większej liczby lin wzdłuż toru, który może być ułożony bezpośrednio na ziemi lub na trwałych konstrukcjach).
Towarowe koleje linowe to UTL przeznaczone do transportu towarów w pojazdach podtrzymywanych i przemieszczanych za pomocą jednej lub większej liczby lin.
1. Forma dozoru technicznego i terminy badań okresowych
*) Jeżeli kolej linowa osobowa eksploatowana jest tylko w okresie letnim lub tylko w okresie zimowym, to badanie należy przeprowadzać raz w roku przed sezonem eksploatacyjnym.
2. Zarejestrowanie urządzenia w TDT
- Eksploatujący zgłasza urządzenie techniczne w formie pisemnego wniosku do właściwego oddziału terenowego TDT w celu uzyskania decyzji zezwalającej na jego eksploatację. Do wniosku należy załączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej dla każdego ze zgłaszanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, w przypadku urządzeń już eksploatowanych na terenie RP księgę rewizyjną urządzenie wraz z wymaganą dokumentacją (zob. wniosek o rejestrację urządzenia technicznego).
- Rozpatrzenie wniosku i przystąpienie do badań poprzedzających wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację (zob. wniosek o przeprowadzenie badań).
- Wystawienie przez inspektora TDT protokołu z badania oraz wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację dla każdego urządzenia po pozytywnym wyniku badania.
- Wystawienie rachunku za ww. czynności TDT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.
3. Dokumentacja techniczna niezbędna do zarejestrowania urządzenia UTL
Przed przystąpieniem do prac związanych z montażem kolei linowej dokumentację techniczną przedmiotowego urządzenia należy uzgodnić w TDT. Zakres dokumentacji powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami. W przypadku gdy inne przepisy nie stanowią inaczej, dokumentacja powinna zawierać co najmniej (zawartość dokumentacji należy dostosować do charakterystyki danego urządzenia):
- informacje ogólne, w tym:
- nazwę UTL i jego systemu, lokalizację, rok budowy, dane dotyczące producenta oraz montującego,
- położenie poszczególnych stacji (m n.p.m.),
- różnicę wysokości (m),
- długość trasy,
- liczbę podpór trasowych,
- średnie pochylenie trasy (%),
- przepustowość oraz ładowność jednego pojazdu,
- maksymalną prędkość jazdy (m/s), ilość pojazdów, udźwig oraz liczbę osób,
- plan sytuacyjny (1: 5000),
- urządzenia zabezpieczające,
- rodzaj wprzęgieł,
- pozostałe dane charakterystyczne dotyczące UTL oraz szczególnych warunków jego eksploatacji;
- opis trasy UTL, w tym:
- profil trasy wraz z tabelą profilu,
- rozstęp toków (m)
- maksymalne przęsło (m),
- maksymalną wysokość nad terenem (m),
- dane dotyczące fundamentów i konstrukcji podpór (opis),
- dane dotyczące uzbrojenia podpór, określające promienie łożysk liny nośnej, średnicę krążka, materiał wykładziny, ilość krążków na podporach,
- maksymalny i minimalny nacisk liny na krążek,
- budowle na trasie;
- charakterystykę liny:
- rodzaj, konstrukcję i wymiary nominalne,
- wytrzymałość materiału drutów,
- obliczeniowe obciążenie niszczące linę,
- maksymalną siłę rozciągającą linę,
- wymagany współczynnik pewności na rozciąganie,
- obliczenia rzeczywistych współczynników pewności,
- inne dane charakterystyczne oraz rysunki połączeń i zakończeń lin;
- dane dotyczące urządzeń napędowych, w tym:
- schemat kinematyczny z opisem, ze szczególnym uwzględnieniem układu hamulcowego oraz rysunek zestawieniowy mechanizmu,
- wyniki obliczeń podstawowych wielkości z uwzględnieniem mocy silników i momentów na wałach,
- schematy elektryczne, schematy układów hydraulicznych i pneumatycznych,
- uproszczone rysunki budowlane z wrysowanymi urządzeniami napędowymi i głównymi wymiarami,
- dane dotyczące napędu głównego i awaryjnego oraz, o ile jest to wymagane, ewakuacyjnego i pomocniczego;
- dane dotyczące urządzeń elektrycznych, w tym:
- opis techniczny,
- schematy elektryczne wraz z opisami oznaczeń,
- schemat główny,
- schematy zasadnicze sterowania i blokad,
- schematy obwodów międzystacyjnych,
- schematy zasadnicze obwodów pomocniczych oraz sygnalizacji stanu i zadziałania,
- zastosowane środki ochrony przeciwporażeniowej i odgromowe;
- dane dotyczące urządzeń przewojowych i napinających liny, w tym:
- rysunek zestawieniowy urządzeń przewojowych z zaznaczeniem obciążeń,
- rysunek zestawieniowy urządzeń napinających,
- schemat kinematyczny układu napinającego z zaznaczeniem obciążeń,
- schemat hydrauliczny układu napinającego z zaznaczeniem obciążeń;
- dane dotyczące pojazdów, w tym:
- rysunek zestawieniowy,
- masę własną, nośność (w kg i osobach),
- rysunek hamulca pojazdu wraz z opisem,
- rysunek wprzęgła linowego (aparatu wprzęgłowego) wraz z opisem,
- opis wyposażenia pojazdu w narzędzia i sprzęt ratowniczy;
- dokumenty uzupełniające, w tym:
- regulamin techniczny dla osobowych i towarowych kolei linowych,
- program prób i badań UTL,
- analizę bezpieczeństwa wraz z raportem bezpieczeństwa i wykazem urządzeń bezpieczeństwa UTL, która powinna zawierać zestawienie sytuacji niebezpiecznych mogących stanowić zagrożenie dla osób, rodzaje zagrożeń i ocenę stopnia ich ryzyka, opis środków zastosowanych w projekcie, zapobiegających niebezpiecznym sytuacjom, łącznie z ich uzasadnieniem,
- instrukcję ewakuacji,
- deklaracje zgodności WE dla podsystemów i urządzeń bezpieczeństwa, z wyjątkiem UTL wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 maja 2004 r.
Dla UTL montowanych w miejscu eksploatacji przekazuje się dodatkowo dokumentację uzupełniającą, która powinna zawierać:
- opis techniczny urządzenia wraz z planem terenu w odpowiedniej skali;
- profil wzdłużny w odpowiedniej dla rodzaju UTL skali;
- przekroje poprzeczne w odpowiedniej dla rodzaju UTL skali;
- schematy zasilania UTL ze wskazaniem w szczególności: osprzętu, wielkości, rodzaju stosowanych zabezpieczeń, rodzaju i typu przewodów zasilających;
- poświadczenie prawidłowości montażu i prób przeprowadzonych po montażu, wystawione przez montującego;
- protokoły pomiarów rezystancji izolacji obwodów elektrycznych, skuteczności ochrony przeciwporażeniowej oraz instalacji odgromowej;
- protokoły badań, ekspertyzy techniczne, atesty materiałowe, poświadczenia zakładowe;
- oświadczenie, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
W przypadku zmiany miejsca zainstalowania wymagającego demontażu i ponownego montażu UTL dokumentacja powinna być uaktualniona, z uwzględnieniem warunków miejscowych oraz wymagań przepisów w zakresie budowy i instalowania UTL.
4. Warunki dopuszczenia UTL do eksploatacji
W przypadku UTL montowanych po raz pierwszy w miejscu eksploatacji oraz w przypadku zmiany lokalizacji UTL, przed przekazaniem i dopuszczeniem UTL do eksploatacji, montujący wykonuje badania mające na celu potwierdzenie prawidłowego montażu oraz działania elementów, oddzielnie i w ramach kompletnego UTL. Badanie to obejmuje:
- sprawdzenie dokumentacji powykonawczej i zgodności wykonania z zatwierdzoną przez TDT dokumentacją techniczną;
- badanie techniczne poszczególnych elementów po zmontowaniu;
- badanie ruchowe.
Z przeprowadzonego badania UTL, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokół, który powinien zawierać stwierdzenie o:
- zgodności urządzenia z zatwierdzoną dokumentacją;
- pracy hamulców;
- pracy urządzeń, które kontrolują prawidłowy wjazd i wyjazd pojazdów, lub urządzeń holujących na i ze stacji;
- pracy urządzeń elektrycznych;
- parametrach elementów mechanicznych i elektrycznych;
- stanie lin, połączeń i zakończeń lin;
- wynikach badań ruchowych, zawierających szczegółowe informacje dotyczące prędkości ruchu, obciążenia, liczby godzin pracy oraz wyszczególnienie wszystkich usterek, jakie wystąpiły w trakcie badania, z podaniem ich przyczyn i sposobu ich usunięcia;
- zachowaniu właściwego poziomu bezpieczeństwa eksploatacji.
Badanie odbiorcze TDT obejmuje:
- sprawdzenie prawidłowości zainstalowania UTL oraz przeznaczenia zgodnie z dokumentacją,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania UTL w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTL, mechanizmy oraz urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo.
Na podstawie dokumentów oraz protokołu z badania, a także wykazu osób posiadających odpowiednie kwalifikacje do konserwacji i obsługi UTL oraz po badaniu odbiorczym TDT wydaje decyzję zezwalającą na eksploatację UTL.