Urządzenia ciśnieniowe (2014/68/UE)

Ocena zgodności kompetencji personelu (uprawnianie):

1. Zakres programu uprawniania

Program oceny zgodności kompetencji osób PROz-22 obejmuje spawanie:

• stali,
• aluminium i jego stopów,
• miedzi i jej stopów oraz
• niklu i jego stopów.

2. Ogólny opis procesu oceny zgodności (uprawniania)

2.1. PROCES WNIOSKOWANIA

W celu rozpoczęcia procesu oceny zgodności kompetencji osób (uprawniania), wnioskujący składa wypełniony i podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) wraz z Załącznikiem B. Do jednego wniosku można załączyć kilka załączników C, w zależności od wnioskowanego zakresu egzaminu.

Lista wymagań wstępnych do procesu oceny zgodności (uprawniania) jest dostępna na stronie internetowej TDT, w pkt. 3.

Z wnioskiem powinna być wysłana instrukcja technologiczna spawania (WPS, pWPS).

Atesty materiałów podstawowych i dodatkowych oraz gazu (osłonowego, formującego), powinny być przekazane egzaminatorowi w dniu egzaminu.

Wnioskujący jest zobowiązany do wybrania i wskazania we wniosku jednej z dwóch metod okresowej weryfikacji kompetencji. Metody te to:

1. przystępowanie co trzy (3) lata do egzaminu praktycznego w ramach ponownej oceny zgodności (uprawnienia), lub
2. przedstawianie co dwa (2) lata wyników badań spoin wykonanych w ostatnich sześciu (6) miesiącach czasookresu ważności uprawnienia w ramach nadzoru (próbki powinny być badane w uznanym przez TDT laboratorium i pochodzić z linii produkcyjnej)

Spawacz, który uczestniczył w kwalifikowaniu technologii spawania w TDT zgodnie z PN-EN ISO 15612, PN-EN ISO 15613, PN-EN ISO 15614-1 lub PN-EN ISO 15614-2, które zakończyło się wynikiem pozytywnym, może ubiegać się o zaliczenie egzaminu praktycznego na jego podstawie. Czas pomiędzy datą spawania w ramach kwalifikowania technologii spawania, a złożeniem wniosku o ocenę zgodności (uprawnienie) kompetencji nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy. W związku z powyższym należy złożyć pisemne oświadczenie o uwzględnieniu wyników z tej kwalifikacji.

Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) jest formalnym zleceniem dla TDT do przeprowadzenia procesu oceny zgodności (uprawniania) i umową o wzajemnych zobowiązaniach i prawach, który zobowiązuje wnioskującego do wniesienia opłaty za ocenę zgodności (uprawnienie) zgodnie z przesłaną wyceną.

W przypadku spawaczy firm produkujących i utrzymujących pojazdy, podzespoły oraz części do pojazdów szynowych nie zaleca się spawania próbek egzaminacyjnych zgodnie z Załącznikiem C normy PN-EN ISO 9606-1

W przypadku wnioskowania o ocenę zgodności (uprawnienie) dla spawaczy aluminium i jego stopów, miedzi i jej stopów, niklu i jego stopów nadzór prowadzony jest na podstawie przedstawienia co dwa (2) lata wyników badań spoin wykonanych w ostatnich sześciu (6) miesiącach czasookresu ważności uprawnienia w ramach nadzoru.

Wniosek i Załącznik B jest dostępny do pobrania na końcu niniejszej strony.

Podpisany Wniosek i Załączniki B wraz z dokumentacją towarzyszącą należy złożyć w formie papierowej.

Złożenie dokumentów w innym języku jest dopuszczalne tylko po wcześniejszych uzgodnieniach z TDT.

W celu przyspieszenia procesu oceny zgodności (uprawniania), dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.
Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.
Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.2. PROCES OCENY

Złożony wniosek jest oceniany przez TDT pod względem kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia oceny.

Sprawie jest nadawany indywidualny numer, na który należy powoływać się w dalszej korespondencji z TDT.

Jeżeli wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) nie jest kompletny, TDT występuje do wnioskującego o jego uzupełnienie.

Ocena jest planowana i organizowana w taki sposób, aby zapewnić spełnienie wszystkich wymagań programu oceny zgodności (uprawniania)

Ocena jest planowana i organizowana z uwzględnieniem specjalnych potrzeb wnioskującego.

Egzaminy są przeprowadzane w atestowanych przez TDT ośrodkach egzaminacyjnych lub w ocenionych przez TDT obiektach egzaminacyjnych.

O terminie oraz powołaniu egzaminatora, wnioskujący zostaje poinformowany przez TDT., dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.

Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.

Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.3. PROCES EGZAMINU

TDT przeprowadza ocenę kompetencji kandydata na podstawie egzaminu, składającego się z części teoretycznej (egzamin pisemny testowy) oraz z części praktycznej.

Egzaminowany przystępujący do egzaminu musi posiadać przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem. Przed rozpoczęciem egzaminu egzaminator TDT sprawdza tożsamość egzaminowanego oraz zakres egzaminu.

Podczas egzaminu teoretycznego egzaminowany nie może posiadać, ani korzystać z żadnych urządzeń telekomunikacyjnych.

W przypadku, kiedy po rozpoczęciu egzaminu egzaminowany rezygnuje z egzaminu z własnej woli, egzamin jest uznawany za niezdany.

2.3.1 egzamin teoretyczny

Egzaminowany zdaje egzamin teoretyczny właściwy dla wnioskowanego zakresu oceny zgodności (uprawnienia), o którą się ubiega.

Pytania na egzamin są losowane z bazy pytań TDT. Zestaw pytań egzaminacyjnych składa się z pytań testowych dotyczących znajomości zagadnień związanych z procesem spawania zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania PRCo-22).

Egzaminowany, w trakcie egzaminu, jest zobowiązany do przestrzegania przepisów organizacyjnych obowiązujących w trakcie jego trwania. W czasie egzaminu, egzaminowany nie może korzystać z żadnych pomocy szkoleniowych. Każdy, kto w czasie egzaminu posługuje się niedozwolonymi materiałami, wyposażeniem lub dokumentami, jest wykluczany z dalszego udziału w egzaminie, a egzamin uznaje się za niezdany.

Łączny czas, jakim dysponuje egzaminowany na udzielenie odpowiedzi, jest określony na zestawie pytań.

Wyniki egzaminu teoretycznego ocenia egzaminator TDT.

2.3.2 egzamin praktyczny

Elementy na złącza próbne, są wybierane z materiałów właściwych dla zakresu egzaminu, przez egzaminowanego w obecności egzaminatora. Wymiary oraz liczba wykonywanych podczas egzaminu praktycznego złączy próbnych zależą od zakresu oceny zgodności (uprawnienia). Egzamin praktyczny jest przeprowadzany zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania – PROz-22).

Po wykonaniu, złącza egzaminacyjne są znakowane przez egzaminatora i egzaminowanego.

Badania złączy egzaminacyjnych są przeprowadzane zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania personelu PROz-22) w atestowanych przez TDT laboratoriach.

Ostatecznej oceny wyników badań dokonuje egzaminator TDT.

Materiały i sprzęt są zapewniane prze ośrodek/obiekt egzaminacyjny.

2.3.3 egzamin poprawkowy

Egzamin teoretyczny i praktyczny można powtórzyć jeden raz. Do egzaminu poprawkowego należy przystąpić w terminie do trzech (3) miesięcy od daty wydania przez TDT decyzji o nieudzieleniu uprawnienia. W uzasadnionych przypadkach, czas ten może zostać wydłużony (np. z powodu choroby egzaminowanego, sytuacji pandemicznej).

Przed przystąpieniem do egzaminu poprawkowego należy wnieść opłatę na konto TDT zgodnie z przesłaną wyceną.

Egzaminowany, który nie zdał egzaminu poprawkowego, może złożyć nowy wniosek o oceny zgodności (uprawnienie) i zdawać egzamin jak dla nowych wnioskujących.

2.4. PROCES DECYZJI

Podstawą do udzielenia uprawnienia jest stwierdzenie, iż wnioskujący spełnił wszystkie wymagania programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzja w sprawie uprawnienia ograniczona jest do kwestii, które są bezpośrednio związane z wymaganiami programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzje nie są podzlecane. Osoby podejmujące decyzje w sprawie oceny zgodności (uprawniania) nie mogą brać udziału w procesie szkolenia i egzaminowania kandydata.

Osoba upoważniona do podejmowania decyzji w TDT podejmuje decyzję o udzieleniu lub o nieudzieleniu uprawnienia kompetencji.

Uprawnienie jest wydawane w języku polskim, angielskim i niemieckim. TDT zachowuje wyłączne prawo własności uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieudzieleniu uprawnienia, egzaminowany jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

2.4.1 Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania)

Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania) następuje, gdy:

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany nie wypełnia zobowiązań wobec TDT wynikających z deklaracji zawartych we wniosku o udzielenie uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany w ciągu trzech (3) miesięcy nie nadesłał informacji uzupełniających wymaganych przez TDT, chyba, że uzgodniono inny termin z TDT lub nastąpiła zmiana ustalonego wcześniej terminu,

– proces oceny zgodności (uprawniania) nie został zakończony w ciągu trzech (3) lat z przyczyn leżących po stronie wnioskującego/kandydata/egzaminowanego,

– kandydat nie przystąpi do egzaminu poprawkowego w ciągu trzech (3) miesięcy od daty decyzji o nieudzieleniu uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany wystąpił o wstrzymanie procesu oceny zgodności (uprawniania).

Informacja o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem jest przekazywana przez TDT wnioskującemu/ kandydatowi/egzaminowanemu na piśmie.

2.5. KODEKS POSTĘPOWANIA OSÓB PODLEGAJĄCYCH OCENIE ZGODNOŚCI (PROCESOWI UPRAWNIANIA)

Osoba  PODLEGAJĄCA OCENIE ZGODNOŚCI (PROCESOWI UPRAWNIANIA)

przez TDT:

– podejmuje wszelkie racjonalne kroki dla upewnienia się, że spełnia swoje zawodowe obowiązki obiektywnie oraz kompetentnie z zachowaniem bezpieczeństwa innych osób,

– aktualizuje swoje wiadomości z zakresu stosowanych procesów spawalniczych,

– podaje prawdziwe i niewprowadzające w błąd informacje do celów oceny zgodności (uprawniania), nadzoru lub ponownej oceny zgodności (uprawniania)

– informuje pracodawców lub klientów o zgłaszaniu uzasadnionych i powtarzających się niezgodności,

– używa uprawnienia jedynie w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i tylko w zakresie w nim opisanym,

– nie używa świadomie i nie pozwala na używanie uprawnienia lub jego części w sposób niezgodny z przeznaczeniem,

– nie powołuje się na system oceny zgodności (uprawniania) oraz nie używa uprawnienia w reklamach, katalogach itp. w sposób niewłaściwy lub wprowadzający w błąd,

– nie przyczynia się do naruszania dobrej reputacji TDT,

– działa zgodnie z zasadami oceny zgodności (uprawniania).

Niestosowanie się do powyższych zasad może spowodować cofnięcie uprawnienia.

2.6. PROCES NADZORU

Nadzór jest przeprowadzany na wniosek osoby posiadającej uprawnienie. W okresie ważności uprawniania ,TDT, po udzieleniu uprawniania (pierwszy cykl) oraz ponownego uprawnienia (kolejne cykle), sprawuje nadzór nad udzielonym uprawnieniem w celu upewnienia się, że osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym  uprawnieniem .

Wniosek o nadzór (na formularzu Wniosku o uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginałem uprawniania wydanego przez TDT powinien zostać przekazany do TDT nie później niż jeden (1) miesiąc przed upływem daty ważności uprawniania.

W przypadku, w którym uprawniania udzielono na okres 10 lat, nadzór przeprowadzany jest co dwa lata zgodnie z niżej określonymi wymaganiami, dla spawaczy:

• stali, zgodnie z punktem 9.3 b) normy PN-EN ISO 9606-1;
• aluminium i jego stopów, zgodnie z punktem 9.3 normy PN-EN ISO 9606-2;
• miedzi i jej stopów, zgodnie z punktem 10.2 normy PN-EN ISO 9606-3;
• niklu i jego stopów, zgodnie z punktem 10.2 normy PN-EN ISO 9606-4

Wymienionych w akapicie drugim metod nadzoru nie stosuje się w przypadku spawaczy stali, którym udzielono uprawnienia na okres 3 lat.

Nadzór jest sprawowany poprzez:

– sprawdzenie czy osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym  uprawnieniem, oraz

– rozpatrywanie skarg dotyczących kompetencji zawodowych osoby posiadającej uprawnienie.

Nadzór spawalniczy pracodawcy (wskazanego na uprawnianiu) jest zobowiązany okresowo, co sześć (6) miesięcy licząc od daty ważności uprawniania, potwierdzać, że operator/nastawiacz pracował w zakresie swoich kompetencji. Brak okresowego potwierdzenia skutkuje wygaśnięciem uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieprzedłużeniu uprawnienia, wnioskujący jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

Jeżeli wymagania nadzoru nie zostały spełnione, osoba posiadająca uprawnienie ma prawo złożyć wniosek o uprawnianie.

Niepoddanie się przez posiadającą uprawnienie osobę procesowi planowanego nadzoru skutkuje cofnięciem udzielonego przez TDT uprawniania.

TDT, w ramach pozaplanowych działań w nadzorze, podejmuje stosowne działania o charakterze prawnym lub korygującym, względnie publikuje wyczerpujące informacje wyjaśniające na swojej stronie internetowej, w przypadku:

– informacji od władz wydających przepisy,

– skarg i informacji od zainteresowanych stron,

– powoływania się w nieodpowiedni sposób przez osoby posiadające uprawnienie na swoje uprawnienie w katalogach, ogłoszeniach, reklamach, prospektach, ofertach współpracy, specyfikacjach technicznych i innych dokumentach,

– postępowań prawnych podejmowanych w stosunku do uprawnionych przez TDT osób.

TDT może przeprowadzić okresową kontrolę w przedsiębiorstwie zatrudniającym osobę posiadającą uprawnienie w przypadku wpłynięcia do TDT skargi na jej działalność, objętą zakresem udzielonego uprawnienia.

2.6.1 Rozszerzanie, ograniczanie zakresu uprawnienia

Rozszerzenie zakresu uprawnienia odbywa się na wniosek posiadającej uprawnienie osoby. TDT dokonuje przeglądu wniosku o rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) pod kątem jego kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia takiej oceny (tak jak dla procesu oceny zgodności-uprawniania).

O rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) może ubiegać się osoba posiadająca uprawnienie tylko w zakresie nowych urządzeń spawalniczych. Egzaminowany zdaje tylko egzamin praktyczny z wykorzystaniem nowego sprzętu spawalniczego.

Po zakończeniu procesu rozszerzenia zakresu uprawnienia z wynikiem pozytywnym, wydawane jest nowe uprawnienie.

Ograniczenie zakresu uprawnienia następuje, jeśli:

– w ustalonym terminie nie zostały spełnione wymagania postawione przy zawieszaniu części zakresu uprawnienia,

– miało miejsce poważne naruszenie przez posiadającą uprawnienie osobę wymagań oceny zgodności (uprawniania), rzetelności świadczonych usług lub świadome naruszenie kodeksu postępowania,

– podczas oceny w nadzorze wykluczono możliwość działania osoby posiadającej uprawnienie w pełnym zakresie objętym uprawnieniem,

–osoba posiadająca uprawnienie sama o to wnioskuje (w tym przypadku nie jest przeprowadzana ocena).

Podczas procesu ograniczania zakresu uprawnienia, TDT dokonuje przeglądu dokumentacji w celu przeprowadzenia oceny, czy przyczyna ograniczenia zakresu uprawnienia nie wpłynie negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu uprawnienia. Ograniczenie zakresu uprawnienia jest równoważne z cofnięciem jej w określonej części.

2.6.2 Zawieszanie, wznawianie, cofanie, wygaśnięcie uprawnienia

Zawieszenie uprawnienia (w całym zakresie uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba:

– nie wypełnia zobowiązań lub wymagań oceny zgodności (uprawniania),

– podczas procesu nadzoru nie dostarczyła dowodów świadczenia usług w zakresie objętym uprawnieniem,

– wystąpiła z wnioskiem o jego zawieszenie.

Zawieszenie uprawnienia (w części zakresu uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba wystąpiła z wnioskiem o jej częściowe zawieszenie.

Podczas procesu zawieszenia części zakresu uprawnienia TDT przegląda dokumenty w celu ustalenia, czy przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia nie wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu. Jeżeli przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby, zawieszany jest cały zakres uprawnienia.

TDT, w decyzji o zawieszeniu uprawnienia, podaje warunki jej wznowienia. Zawieszenie uprawnienia nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy.

Jeśli przyczyny zawieszenia uprawnienia zostały wyeliminowane, uprawnienie może zostać wznowiona. Proces wznawiania uprawnienia po zawieszeniu jest przeprowadzany na wniosek posiadającej uprawnienie osoby.

Cofnięcie uprawnienia następuje, jeśli posiadającej uprawnienie osoba:

– nie dysponuje zapisami potwierdzającymi odbycie praktyki zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania),

– świadomie narusza prawa odbiorcy swoich usług,

– narusza warunki kodeksu postępowania osób posiadającej uprawnienie (patrz punkt 2.5),

– stwarza problemy uniemożliwiające przeprowadzenie oceny w nadzorze,

– nie spełnia już aktualnych wymagań, – nie spełnia warunków wznowienia ważności uprawnienia, która została zawieszona, lub

– stwierdzono występowanie negatywnych zapisów lub skarg dotyczących działalności posiadającej uprawnienie osoby.

Uprawnienie, która zostało cofnięta, nie podlega wznowieniu

Wygaśnięcie uprawnienia następuje po upływie jej ważności. TDT informuje posiadającą uprawnienie osobę o wygaśnięciu jej uprawnienia.

2.6.3 Wykorzystywanie uprawnienia.

Niewłaściwe powoływanie się na uprawnienie lub wprowadzające w błąd wykorzystywanie uprawnienia w publikacjach, katalogach itp. przez posiadającą uprawnienie osobę, spowoduje działania korygujące na wniosek TDT, polegające na zawieszeniu lub cofnięciu uprawnienia, opublikowaniu informacji o wykroczeniu, łącznie z działaniami prawnymi.

2.7. Ponowna ocena zgodności (uprawnianie)

 Ubiegając się o ponowną ocenę zgodności (uprawniania) kompetencji należy złożyć wniosek o ponowną ocenę zgodności-uprawnianie  (na formularzu Wniosku o ocenę zgodności- uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginał posiadanego uprawnienia kompetencji, wydanego przez TDT.

Wniosek powinien zostać złożony w terminie umożliwiającym zorganizowanie egzaminu oraz podjęcie decyzji przed datą upływu ważności uprawnienia.

TDT planuje oraz organizuje ponowną ocenę zgodności (uprawnienie) przed upływem ważności uprawnienia, zgodnie z ustaleniami pkt 2.2.

Posiadającą uprawnienie osoba, ubiegająca się o ponowną ocenę zgodności (uprawnienie), zdaje tylko egzamin praktyczny.

Podczas procesu ponownej ocenę zgodności (uprawniania) TDT bierze dodatkowo pod uwagę:

– ciągłość zatrudnienia w zakresie udzielonego uprawnienia,

– powoływanie się na uprawnienie, oraz

– skargi składane na działalność osoby posiadającej uprawnienie.

W przypadku niezdania przez egzaminowanego części lub całego egzaminu, obowiązują zasady postępowania opisane w punkcie 3.3. Nieprzystąpienie do egzaminu poprawkowego lub niezdanie egzaminu poprawkowego powoduje, że osoba taka jest uważana za kandydata ubiegającego się o uprawnienie po raz pierwszy. Dalsze postępowanie jest prowadzone po złożeniu nowego wniosku o uprawnienie

2.8. Skargi i odwołania

Sposób postępowania określono na stronie internetowej TDT: Skargi, wnioski, petycje, odwołania.

2.9. Opłaty

Opłaty za prowadzone przez TDT procesy oceny zgodności, nadzoru oraz ponownej oceny zgodności są ustalane zgodnie z cennikiem zatwierdzonym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednym z warunków udzielenia/utrzymania uprawnienia jest wniesienie opłat za czynności związane z oceną zgodności (uprawnianiem)

3. Lista warunków wstępnych programu

Wnioskujący o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową i ponowną w zakresie spawania powinien:

• posiadać ukończone co najmniej 18 lat;
• posiadać brak przeciwwskazań do wykonywania prac związanych ze spawaniem, zgodnie z wymaganiami określonymi przez odrębne przepisy;
• posiadać znajomość przepisów oraz zasad bhp;
• ukończyć z pozytywnym wynikiem kurs szkoleniowy zgodnie z programem szkoleń PS-02 (jeśli dotyczy);
• posiadać znajomość języka polskiego w stopniu pozwalającym na przystąpienie do egzaminu (jeśli dotyczy);
• złożyć wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową lub ponowną;
• poddać się procesowi egzaminacyjnemu.

WAŻNE:

• Zakres akredytacji PCA numer AC 163
• Lista akredytowanych działań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego

Kontakt

Transportowy Dozór Techniczny
Wydział Certyfikacji i Oceny Zgodności
Puławska 125, 02-707 Warszawa

• Agnieszka Zgiep
  tel.: +48 604 910 957
  e-mail: agnieszka.zgiep@tdt.gov.pl
• Małgorzata Antoniewicz
  tel.: +48 500 204 988
  e-mail: małgorzata.antoniewicz@tdt.gov.pl

Ocena zgodności kompetencji personelu (uprawnianie):

1. Zakres programu uprawniania

Program oceny zgodności kompetencji osób PROz-23 dotyczy uprawniania:

• operatorów spawania dla zmechanizowanego i automatycznego spawania,
• nastawiaczy zgrzewania dla zmechanizowanego i automatycznego zgrzewania oraz
• operatorów zgrzewania kołków.

2. Ogólny opis procesu oceny zgodności (uprawniania)

2.1. PROCES WNIOSKOWANIA

W celu rozpoczęcia procesu oceny zgodności kompetencji osób (uprawniania), wnioskujący składa wypełniony i podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) wraz z Załącznikiem C. Do jednego wniosku można załączyć kilka załączników C, w zależności od wnioskowanego zakresu egzaminu.

Lista wymagań wstępnych do procesu oceny zgodności (uprawniania) jest dostępna na stronie internetowej TDT, w pkt. 3.

Z wnioskiem powinna być wysłana instrukcja technologiczna spawania (WPS, pWPS).

Atesty materiałów podstawowych i dodatkowych oraz gazu (osłonowego, formującego), powinny być przekazane egzaminatorowi w dniu egzaminu.

Wnioskujący jest zobowiązany do wybrania i wskazania we wniosku jednej z trzech metod okresowej weryfikacji kompetencji. Metody te to:

1. przystępowanie co sześć (6) lat do egzaminu praktycznego w ramach ponownej oceny zgodności (uprawniania), lub
2. przedstawianie co dwa (2) lata wyników badań spoin wykonanych w ostatnich sześciu (6) miesiącach czasookresu ważności uprawnienia w ramach nadzoru (próbki powinny być badane w uznanym przez TDT laboratorium i pochodzić z linii produkcyjnej).

Operator/nastawiacz, który uczestniczył w kwalifikowaniu technologii spawania w TDT zgodnie z PN-EN ISO 15612, PN-EN ISO 15613, PN-EN ISO 15614-1 lub PN-EN ISO 15614-2, które zakończyło się wynikiem pozytywnym, może ubiegać się o zaliczenie egzaminu praktycznego na jego podstawie. Czas pomiędzy datą spawania w ramach kwalifikowania technologii spawania, a złożeniem wniosku o ocenę zgodności (uprawnienie) kompetencji nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy. W związku z powyższym należy złożyć pisemne oświadczenie o uwzględnieniu wyników z tej kwalifikacji.

Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) jest formalnym zleceniem dla TDT do przeprowadzenia procesu oceny zgodności (uprawniania) i umową o wzajemnych zobowiązaniach i prawach, który zobowiązuje wnioskującego do wniesienia opłaty za ocenę zgodności (uprawnienie) zgodnie z przesłaną wyceną.

Wniosek i Załącznik C jest dostępny do pobrania na końcu niniejszej strony.

Podpisany Wniosek i Załączniki C wraz z dokumentacją towarzyszącą należy złożyć w formie papierowej.

Złożenie dokumentów w innym języku jest dopuszczalne tylko po wcześniejszych uzgodnieniach z TDT.

W celu przyspieszenia procesu oceny zgodności (uprawniania), dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.
Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.
Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.2. PROCES OCENY

Złożony wniosek jest oceniany przez TDT pod względem kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia oceny.

Sprawie jest nadawany indywidualny numer, na który należy powoływać się w dalszej korespondencji z TDT

Jeżeli wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) nie jest kompletny, TDT występuje do wnioskującego o jego uzupełnienie.

Ocena jest planowana i organizowana w taki sposób, aby zapewnić spełnienie wszystkich wymagań programu oceny zgodności (uprawniania)

Ocena jest planowana i organizowana z uwzględnieniem specjalnych potrzeb wnioskującego.

Egzaminy są przeprowadzane w atestowanych przez TDT ośrodkach egzaminacyjnych lub w ocenionych przez TDT obiektach egzaminacyjnych.

O terminie oraz powołaniu egzaminatora, wnioskujący zostaje poinformowany przez TDT., dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.

Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.

Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.3. PROCES EGZAMINU

TDT przeprowadza ocenę kompetencji kandydata na podstawie egzaminu, składającego się z części teoretycznej (egzamin pisemny testowy) oraz z części praktycznej.

Egzaminowany przystępujący do egzaminu musi posiadać przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem. Przed rozpoczęciem egzaminu egzaminator TDT sprawdza tożsamość egzaminowanego oraz zakres egzaminu.

Podczas egzaminu teoretycznego egzaminowany nie może posiadać, ani korzystać z żadnych urządzeń telekomunikacyjnych.

W przypadku, kiedy po rozpoczęciu egzaminu egzaminowany rezygnuje z egzaminu z własnej woli, egzamin jest uznawany za niezdany.

2.3.1 egzamin teoretyczny

Egzaminowany zdaje egzamin teoretyczny właściwy dla wnioskowanego zakresu oceny zgodności (uprawnienia), o którą się ubiega.

Pytania na egzamin są losowane z bazy pytań TDT. Zestaw pytań egzaminacyjnych składa się z pytań testowych dotyczących znajomości zagadnień związanych z procesem spawania zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania PRCo-23).

Egzaminowany, w trakcie egzaminu, jest zobowiązany do przestrzegania przepisów organizacyjnych obowiązujących w trakcie jego trwania. W czasie egzaminu, egzaminowany nie może korzystać z żadnych pomocy szkoleniowych. Każdy, kto w czasie egzaminu posługuje się niedozwolonymi materiałami, wyposażeniem lub dokumentami, jest wykluczany z dalszego udziału w egzaminie, a egzamin uznaje się za niezdany.

Łączny czas, jakim dysponuje egzaminowany na udzielenie odpowiedzi, jest określony na zestawie pytań.

Wyniki egzaminu teoretycznego ocenia egzaminator TDT

2.3.2 egzamin praktyczny

Elementy na złącza próbne, są wybierane z materiałów właściwych dla zakresu egzaminu, przez egzaminowanego w obecności egzaminatora. Wymiary oraz liczba wykonywanych podczas egzaminu praktycznego złączy próbnych zależą od zakresu oceny zgodności (uprawnienia). Egzamin praktyczny jest przeprowadzany zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania – PROz-23).

Po wykonaniu, złącza egzaminacyjne są znakowane przez egzaminatora i egzaminowanego.

Badania złączy egzaminacyjnych są przeprowadzane zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania personelu PROz-23) w uznanych przez TDT laboratoriach.

Ostatecznej oceny wyników badań dokonuje egzaminator TDT.

Materiały i sprzęt są zapewniane przez ośrodek/obiekt egzaminacyjny.

2.3.3 egzamin poprawkowy

Egzamin teoretyczny i praktyczny można powtórzyć jeden raz. Do egzaminu poprawkowego należy przystąpić w terminie do trzech (3) miesięcy od daty wydania przez TDT decyzji o nieudzieleniu uprawnienia. W uzasadnionych przypadkach, czas ten może zostać wydłużony (np. z powodu choroby egzaminowanego, sytuacji pandemicznej).

Przed przystąpieniem do egzaminu poprawkowego należy wnieść opłatę na konto TDT zgodnie z przesłaną wyceną.

Egzaminowany, który nie zdał egzaminu poprawkowego, może złożyć nowy wniosek o oceny zgodności (uprawnienie) i zdawać egzamin jak dla nowych wnioskujących.

2.4. PROCES DECYZJI

Podstawą do udzielenia uprawnienia jest stwierdzenie, iż wnioskujący spełnił wszystkie wymagania programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzja w sprawie uprawnienia ograniczona jest do kwestii, które są bezpośrednio związane z wymaganiami programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzje nie są podzlecane. Osoby podejmujące decyzje w sprawie oceny zgodności (uprawniania) nie mogą brać udziału w procesie szkolenia i egzaminowania kandydata.

Osoba upoważniona do podejmowania decyzji w TDT podejmuje decyzję o udzieleniu lub o nieudzieleniu uprawnienia kompetencji.

Uprawnienie jest wydawane w języku polskim, angielskim i niemieckim. TDT zachowuje wyłączne prawo własności uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieudzieleniu uprawnienia, egzaminowany jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

2.4.1. Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania)

Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania) następuje, gdy:

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany nie wypełnia zobowiązań wobec TDT wynikających z deklaracji zawartych we wniosku o udzielenie uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany w ciągu trzech (3) miesięcy nie nadesłał informacji uzupełniających wymaganych przez TDT, chyba, że uzgodniono inny termin z TDT lub nastąpiła zmiana ustalonego wcześniej terminu,

– proces oceny zgodności (uprawniania) nie został zakończony w ciągu trzech (3) lat z przyczyn leżących po stronie wnioskującego/kandydata/egzaminowanego,

– kandydat nie przystąpi do egzaminu poprawkowego w ciągu trzech (3) miesięcy od daty decyzji o nieudzieleniu uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany wystąpił o wstrzymanie procesu oceny zgodności (uprawniania).

Informacja o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem jest przekazywana przez TDT wnioskującemu/ kandydatowi/egzaminowanemu na piśmie.

2.5. KODEKS POSTĘPOWANIA OSÓB PODLEGAJĄCYCH OCENIE ZGODNOŚCI (PROCESOWI UPRAWNIANIA)

Osoba  podlegająca ocenie zgodności (procesowi uprawniania) przez TDT:

– podejmuje wszelkie racjonalne kroki dla upewnienia się, że spełnia swoje zawodowe obowiązki obiektywnie oraz kompetentnie z zachowaniem bezpieczeństwa innych osób,

– aktualizuje swoje wiadomości z zakresu stosowanych procesów spawalniczych,

– podaje prawdziwe i niewprowadzające w błąd informacje do celów oceny zgodności (uprawniania), nadzoru lub ponownej oceny zgodności (uprawniania)

– informuje pracodawców lub klientów o zgłaszaniu uzasadnionych i powtarzających się niezgodności,

– używa uprawnienia jedynie w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i tylko w zakresie w nim opisanym,

– nie używa świadomie i nie pozwala na używanie uprawnienia lub jego części w sposób niezgodny z przeznaczeniem,

– nie powołuje się na system oceny zgodności (uprawniania) oraz nie używa uprawnienia w reklamach, katalogach itp. w sposób niewłaściwy lub wprowadzający w błąd,

– nie przyczynia się do naruszania dobrej reputacji TDT,

– działa zgodnie z zasadami oceny zgodności (uprawniania).

Niestosowanie się do powyższych zasad może spowodować cofnięcie uprawnienia.

2.6. PROCES NADZORU

Nadzór jest przeprowadzany na wniosek osoby posiadającej uprawnienie. W okresie ważności uprawniania TDT, po udzieleniu uprawniania.

Metod nadzoru nie stosuje się w przypadku operatorów/nastawiaczy, którym udzielono uprawnienia na okres 6 lat.

Wniosek o nadzór (na formularzu Wniosku o uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginałem uprawniania wydanego przez TDT powinien zostać przekazany do TDT nie później niż jeden (1) miesiąc przed upływem daty ważności uprawniania.

W przypadku, w którym uprawniania udzielono na okres 12 lat, nadzór przeprowadzany jest:

• co trzy lata, jeżeli wybrana została metoda nadzoru zgodnie z punktem 5.3 b) normy PN-EN ISO 14732; lub

Nadzór spawalniczy pracodawcy (wskazanego na uprawnianiu) jest zobowiązany okresowo, co sześć (6) miesięcy licząc od daty ważności uprawniania, potwierdzać, że operator/nastawiacz pracował w zakresie swoich kompetencji. Brak okresowego potwierdzenia skutkuje wygaśnięciem uprawnienia.

Jeżeli wymagania nadzoru nie zostały spełnione, osoba posiadająca uprawnienie ma prawo złożyć wniosek o uprawnianie.

Niepoddanie się przez posiadająca uprawnienie osobę procesowi planowanego nadzoru skutkuje cofnięciem udzielonego przez TDT uprawniania.

TDT, w ramach pozaplanowych działań w nadzorze, podejmuje stosowne działania o charakterze prawnym lub korygującym, względnie publikuje wyczerpujące informacje wyjaśniające na swojej stronie internetowej, w przypadku:

– informacji od władz wydających przepisy,

– skarg i informacji od zainteresowanych stron,

– powoływania się w nieodpowiedni sposób przez osoby posiadające uprawnienie na swoje uprawnienie w katalogach, ogłoszeniach, reklamach, prospektach, ofertach współpracy, specyfikacjach technicznych i innych dokumentach,

– postępowań prawnych podejmowanych w stosunku do uprawnionych przez TDT osób.

TDT może przeprowadzić okresową kontrolę w przedsiębiorstwie zatrudniającym osobę posiadającą uprawnienie w przypadku wpłynięcia do TDT skargi na jej działalność, objętą zakresem udzielonego uprawnienia.

2.6.1 Rozszerzanie, ograniczanie zakresu uprawnienia

Rozszerzenie zakresu uprawnienia odbywa się na wniosek posiadającej uprawnienie osoby. TDT dokonuje przeglądu wniosku o rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) pod kątem jego kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia takiej oceny (tak jak dla procesu oceny zgodności-uprawniania).

O rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) może ubiegać się osoba posiadająca uprawnienie tylko w zakresie nowych urządzeń spawalniczych. Egzaminowany zdaje tylko egzamin praktyczny z wykorzystaniem nowego sprzętu spawalniczego.

Po zakończeniu procesu rozszerzenia zakresu uprawnienia z wynikiem pozytywnym, wydawane jest nowe uprawnienie.

Ograniczenie zakresu uprawnienia następuje, jeśli:

– w ustalonym terminie nie zostały spełnione wymagania postawione przy zawieszaniu części zakresu uprawnienia,

– miało miejsce poważne naruszenie przez posiadającą uprawnienie osobę wymagań oceny zgodności (uprawniania), rzetelności świadczonych usług lub świadome naruszenie kodeksu postępowania,

– podczas oceny w nadzorze wykluczono możliwość działania osoby posiadającą uprawnienie w pełnym zakresie objętym uprawnieniem,

–osoba posiadająca uprawnienie sama o to wnioskuje (w tym przypadku nie jest przeprowadzana ocena).

Podczas procesu ograniczania zakresu uprawnienia, TDT dokonuje przeglądu dokumentacji w celu przeprowadzenia oceny, czy przyczyna ograniczenia zakresu uprawnienia nie wpłynie negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu uprawnienia. Ograniczenie zakresu uprawnienia jest równoważne z cofnięciem jej w określonej części.

2.6.2 Zawieszanie, wznawianie, cofanie, wygaśnięcie uprawnienia

Zawieszenie uprawnienia (w całym zakresie uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba:

– nie wypełnia zobowiązań lub wymagań oceny zgodności (uprawniania),

– podczas procesu nadzoru nie dostarczyła dowodów świadczenia usług w zakresie objętym uprawnieniem,

– wystąpiła z wnioskiem o jego zawieszenie.

Zawieszenie uprawnienia (w części zakresu uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba wystąpiła z wnioskiem o jej częściowe zawieszenie.

Podczas procesu zawieszenia części zakresu uprawnienia TDT przegląda dokumenty w celu ustalenia, czy przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia nie wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu. Jeżeli przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby, zawieszany jest cały zakres uprawnienia.

TDT, w decyzji o zawieszeniu uprawnienia, podaje warunki jej wznowienia. Zawieszenie uprawnienia nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy.

Jeśli przyczyny zawieszenia uprawnienia zostały wyeliminowane, uprawnienie może zostać wznowiona. Proces wznawiania uprawnienia po zawieszeniu jest przeprowadzany na wniosek posiadającej uprawnienie osoby.

Cofnięcie uprawnienia następuje, jeśli posiadającej uprawnienie osoba:

– nie dysponuje zapisami potwierdzającymi odbycie praktyki zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania),

– świadomie narusza prawa odbiorcy swoich usług,

– narusza warunki kodeksu postępowania osób posiadającej uprawnienie (patrz punkt 2.5),

– stwarza problemy uniemożliwiające przeprowadzenie oceny w nadzorze,

– nie spełnia już aktualnych wymagań, – nie spełnia warunków wznowienia ważności uprawnienia, która została zawieszona, lub

– stwierdzono występowanie negatywnych zapisów lub skarg dotyczących działalności posiadającej uprawnienie osoby.

Uprawnienie, która zostało cofnięta, nie podlega wznowieniu

Wygaśnięcie uprawnienia następuje po upływie jej ważności. TDT informuje posiadającą uprawnienie osobę o wygaśnięciu jej uprawnienia.

2.6.3 Wykorzystywanie uprawnienia.

Niewłaściwe powoływanie się na uprawnienie lub wprowadzające w błąd wykorzystywanie uprawnienia w publikacjach, katalogach itp. przez posiadającą uprawnienie osobę, spowoduje działania korygujące na wniosek TDT, polegające na zawieszeniu lub cofnięciu uprawnienia, opublikowaniu informacji o wykroczeniu, łącznie z działaniami prawnymi.

2.7. Ponowna ocena zgodności (uprawniania)

 Ubiegając się o ponowną ocenę zgodności (uprawniania) kompetencji należy złożyć wniosek o ponowną ocenę zgodności-uprawnianie  (na formularzu Wniosku o ocenę zgodności- uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginał posiadanego uprawnienia kompetencji, wydanego przez TDT.

Wniosek powinien zostać złożony w terminie umożliwiającym zorganizowanie egzaminu oraz podjęcie decyzji przed datą upływu ważności uprawnienia.

TDT planuje oraz organizuje ponowną ocenę zgodności (uprawnienie) przed upływem ważności uprawnienia, zgodnie z ustaleniami pkt 2.2.

Posiadającą uprawnienie osoba, ubiegająca się o ponowną ocenę zgodności (uprawnienie), zdaje tylko egzamin praktyczny.

Podczas procesu ponownej ocenę zgodności (uprawniania) TDT bierze dodatkowo pod uwagę:

– ciągłość zatrudnienia w zakresie udzielonego uprawnienia,

– powoływanie się na uprawnienie, oraz

– skargi składane na działalność posiadającej uprawnienie osoby.

W przypadku niezdania przez egzaminowanego części lub całego egzaminu, obowiązują zasady postępowania opisane w punkcie 3.3. Nieprzystąpienie do egzaminu poprawkowego lub niezdanie egzaminu poprawkowego powoduje, że osoba taka jest uważana za kandydata ubiegającego się o ocenę zgodności kompetencji po raz pierwszy. Dalsze postępowanie jest prowadzone po złożeniu nowego wniosku o ocenę zgodności

2.8. Skargi i odwołania

Sposób postępowania określono na stronie internetowej TDT: Skargi, wnioski, petycje, odwołania.

2.9. Opłaty

Opłaty za prowadzone przez TDT procesy oceny zgodności, nadzoru oraz ponownej oceny zgodności są ustalane zgodnie z cennikiem zatwierdzonym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednym z warunków udzielenia/utrzymania uprawnienia jest wniesienie opłat za czynności związane z oceną zgodności (uprawnianiem)

3. Lista warunków wstępnych programu

Wnioskujący o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową i ponowną w zakresie spawania powinien:

• posiadać ukończone co najmniej 18 lat;
• posiadać brak przeciwwskazań do wykonywania prac związanych ze spawaniem, zgodnie z wymaganiami określonymi przez odrębne przepisy;
• posiadać znajomość przepisów oraz zasad bhp;
• ukończyć z pozytywnym wynikiem kurs szkoleniowy zgodnie z programem szkoleń PS-03 (jeśli dotyczy);
• posiadać znajomość języka polskiego w stopniu pozwalającym na przystąpienie do egzaminu (jeśli dotyczy);
• złożyć wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową lub ponowną;
• poddać się procesowi egzaminacyjnemu.

WAŻNE:

• Zakres akredytacji PCA numer AC 163
• Lista akredytowanych działań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego

Kontakt

Transportowy Dozór Techniczny
Wydział Certyfikacji i Oceny Zgodności
Puławska 125, 02-707 Warszawa

• Agnieszka Zgiep
  tel.: +48 604 910 957
  e-mail: agnieszka.zgiep@tdt.gov.pl
• Małgorzata Antoniewicz
  tel.: +48 500 204 988
  e-mail: małgorzata.antoniewicz@tdt.gov.pl

Ocena zgodności (uprawnienie) personelu badań nieniszczących

1. Zakres programu uprawniania

Program uprawniania kompetencji personelu badań nieniszczących obejmuje:

• badania metodą magnetyczno-proszkową (MT)
  Stopień: 1, 2, 3
  Sektory wyrobu: c, f, w, t, wp
  Sektory przemysłowe: 1, 2, 2.1, 2.2, 4
• badania metodą ultradźwiękową (UT)
  Stopień: 1, 2, 3
  Sektory wyrobu: c, f, w, t, wp
  Sektory przemysłowe: 1, 2, 2.1, 2.2, 4
• badania metodą wizualną (VT)
  Stopień: 1, 2, 3
  Sektory wyrobu: c, f, w, t, wp, r, cpr
  Sektory przemysłowe: 1, 2, 2.2, 3, 4
• badania metodą wizualną (VT)
  Stopień: 1, 2, 3
  Sektory wyrobu: c, f, w, t, wp, r, cpr
  Sektory przemysłowe: 1, 2, 2.2, 3, 4
• badania metodą radiograficzną – ocena radiogramów (RT-I)
  Stopień: 2
  Sektory wyrobu: c, f, w, t, r, cpr
  Sektory przemysłowe: 1, 2, 3, 4
• badania metodą magnetyczną lin (MTR)
  Stopień: 1, 2, 3
  Sektory wyrobu: r
  Sektory przemysłowe: 3

Opis:

• sektory wyrobu:

c           –    odlewy,
f           –    odkuwki,
wp        –    wyroby przerabiane plastycznie, z wyjątkiem odkuwek,
w          –    złącza spawane (wszystkie rodzaje spoin i złącza lutowane z materiałów żelaznych i nieżelaznych),
t           –    rury różnych średnic (bez szwu, spawane, materiały żelazne i nieżelazne, włączając w to wyroby płaskie do produkcji rur spawanych),
r           –    liny stalowe,
cpr        –    odlewy z żywicy polimerowej.

• sektory przemysłowe:

(1) Wytwarzanie, naprawa i modernizacja urządzeń technicznych i materiałów, który obejmuje badania na etapie wytwarzania, przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji konstrukcji urządzeń i ich części (c, f, wp, t, w),

(2) Utrzymanie ruchu kolei, który obejmuje badania na etapie wytwarzania, przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji wyrobów związanych z kolejnictwem (c, f, wp, t, w),

(2.1) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor tabor, który obejmuje badania na etapie wytwarzania, przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji wyrobów związanych z taborem kolejowym (c, f, wp, t, w),

(2.2) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor infrastruktura, który obejmuje badania na etapie wytwarzania, przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji wyrobów związanych z infrastrukturą kolejową (c, f, wp, w),

(3) Diagnostyka lin stalowych, który obejmuje badania na etapie wytwarzania, przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji lin stalowych i ich zamocowań (c, r, cpr),

(4) Wytwarzanie i badania przedeksploatacyjne i eksploatacyjne urządzeń ciśnieniowych, który obejmuje badania na etapie wytwarzania, przed rozpoczęciem eksploatacji i w trakcie eksploatacji prostych zbiorników ciśnieniowych oraz wyrobów związanych z urządzeniami ciśnieniowymi (c, f, wp, t, w), w tym kategorii I i II zgodnie z dyrektywą 2014/68/UE (w).

2. Ogólny opis procesu certyfikacji

2.1. PROCES WNIOSKOWANIA

W celu rozpoczęcia procesu oceny zgodności (uprawniania), wnioskujący składa wypełniony i podpisany Wniosek o oceny zgodności (uprawniania) osób wraz z Załącznikiem A. Do jednego wniosku można załączyć kilka załączników A, w zależności od wnioskowanego zakresu egzaminu.

Lista wymagań wstępnych do procesu oceny zgodności (uprawniania) jest dostępna w pkt. 3.

Z wnioskiem powinno być wysłane aktualne zaświadczenie dobrego widzenia oraz zaświadczenie ze szkolenia.

Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienia), jest formalnym zleceniem dla TDT do przeprowadzenia procesu oceny zgodności (uprawnienia), i umową o wzajemnych zobowiązaniach i prawach, który zobowiązuje wnioskującego do wniesienia opłaty za ocenę zgodności (uprawnienia), zgodnie z przesłaną wyceną.

Wniosek i Załącznik A są dostępne do pobrania na końcu niniejszej strony.

Podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienia) osób i Załącznik A wraz z dokumentacją towarzyszącą należy złożyć w formie papierowej.

Złożenie dokumentów w innym języku jest dopuszczalne tylko po wcześniejszych uzgodnieniach z TDT.
W celu przyspieszenia procesu oceny zgodności (uprawnienia), dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.
Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.
Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.2. PROCES OCENY

Złożony wniosek jest oceniany przez TDT pod względem kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia oceny.

Sprawie jest nadawany indywidualny numer, na który należy powoływać się w dalszej korespondencji z TDT.

Jeżeli wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) nie jest kompletny, TDT występuje do wnioskującego o jego uzupełnienie.

Ocena jest planowana i organizowana w taki sposób, aby zapewnić spełnienie wszystkich wymagań programu oceny zgodności (uprawniania)

Ocena jest planowana i organizowana z uwzględnieniem specjalnych potrzeb wnioskującego.

Egzaminy są przeprowadzane w atestowanych przez TDT ośrodkach egzaminacyjnych lub w ocenionych przez TDT obiektach egzaminacyjnych.

O terminie oraz powołaniu egzaminatora, wnioskujący zostaje poinformowany przez TDT., dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.

Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.

Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.3. PROCES EGZAMINU

TDT przeprowadza ocenę kompetencji kandydata na podstawie egzaminu, składającego się z części teoretycznej (egzamin pisemny testowy) oraz z części praktycznej.

Egzaminowany przystępujący do egzaminu musi posiadać przy sobie dokument tożsamości ze zdjęciem. Przed rozpoczęciem egzaminu egzaminator TDT sprawdza tożsamość egzaminowanego oraz zakres egzaminu.

Podczas egzaminu teoretycznego egzaminowany nie może posiadać, ani korzystać z żadnych urządzeń telekomunikacyjnych.

W przypadku, kiedy po rozpoczęciu egzaminu egzaminowany rezygnuje z egzaminu z własnej woli, egzamin jest uznawany za niezdany.

2.3.1 egzamin teoretyczny

Egzaminowany zdaje egzamin teoretyczny właściwy dla wnioskowanego zakresu oceny zgodności (uprawniania), o którą się ubiega.

Egzamin teoretyczny 1. i 2. stopnia składa się z części ogólnej i specjalistycznej.

Egzamin teoretyczny dla 3. stopnia składa się z części A, B, C, D i E.

Pytania na egzamin są losowane z bazy pytań TDT. Zestaw pytań egzaminacyjnych składa się z pytań testowych dotyczących znajomości zagadnień związanych z wybraną metodą NDT oraz sektorami przemysłowym i wyrobu zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania PROz-26).

Egzaminowany, w trakcie egzaminu, jest zobowiązany do przestrzegania przepisów organizacyjnych obowiązujących w trakcie jego trwania. W czasie egzaminu, egzaminowany nie może korzystać z żadnych pomocy szkoleniowych. Każdy, kto w czasie egzaminu posługuje się niedozwolonymi materiałami, wyposażeniem lub dokumentami, jest wykluczany z dalszego udziału w egzaminie, a egzamin uznaje się za niezdany.

Łączny czas, jakim dysponuje egzaminowany na udzielenie odpowiedzi, jest określony na zestawie pytań.

Wyniki egzaminu teoretycznego ocenia egzaminator TDT.

2.3.2 egzamin praktyczny

Egzaminowany zdaje praktyczny właściwy dla wnioskowanego zakresu oceny zgodności (uprawniania), o którą się ubiega.

Egzamin praktyczny 1. stopnia składa się z badania próbek na podstawie instrukcji NDT.

Egzamin praktyczny 2. stopnia składa się z badania próbek oraz napisania instrukcji NDT jak dla 1. stopnia.

Egzamin praktyczny dla 3. stopnia składa się z części F – napisania procedury NDT.

Próbki egzaminacyjne, są losowane z materiałów właściwych dla zakresu egzaminu, przez egzaminowanego w obecności egzaminatora. Liczba badanych podczas egzaminu praktycznego próbek zależy od zakresu oceny zgodności (uprawnienia). Egzamin praktyczny jest przeprowadzany zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania PROz-26).

Ostatecznej oceny wyników badań dokonuje egzaminator TDT.

Materiały i sprzęt są zapewniane przez ośrodek egzaminacyjny.

2.3.2 egzamin poprawkowy

Każdą część egzaminu teoretycznego i praktycznego można powtórzyć dwa razy. Do egzaminu poprawkowego należy przystąpić w terminie od jednego miesiąca do dwóch lat od daty pierwszego egzaminu kwalifikacyjnego. Przed przystąpieniem do egzaminu poprawkowego należy wnieść opłatę na konto TDT zgodnie z przesłaną wyceną.

Egzaminowany, który nie zdał obu egzaminów poprawkowych powinien poddać się dodatkowemu szkoleniu oraz podejść do wszystkich części egzaminu kwalifikacyjnego.

2.4. PROCES DECYZJI

Podstawą do udzielenia uprawnienia jest stwierdzenie, iż wnioskujący spełnił wszystkie wymagania programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzja w sprawie uprawnienia ograniczona jest do kwestii, które są bezpośrednio związane z wymaganiami programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzje nie są podzlecane. Osoby podejmujące decyzje w sprawie oceny zgodności (uprawniania) nie mogą brać udziału w procesie szkolenia i egzaminowania kandydata.

Osoba upoważniona do podejmowania decyzji w TDT podejmuje decyzję o udzieleniu lub o nieudzieleniu uprawnienia kompetencji.

Uprawnienie jest wydawane w języku polskim, angielskim i niemieckim. TDT zachowuje wyłączne prawo własności uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieudzieleniu uprawnienia, egzaminowany jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

2.4.1 Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania)

Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania) następuje, gdy:

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany nie wypełnia zobowiązań wobec TDT wynikających z deklaracji zawartych we wniosku o udzielenie ocenę zgodności (uprawnienia),

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany w ciągu trzech (3) miesięcy nie nadesłał informacji uzupełniających wymaganych przez TDT, chyba, że uzgodniono inny termin z TDT lub nastąpiła zmiana ustalonego wcześniej terminu,

– proces oceny zgodności (uprawniania) nie został zakończony w ciągu trzech (3) lat z przyczyn leżących po stronie wnioskującego/kandydata/egzaminowanego,

– kandydat nie przystąpi do egzaminu poprawkowego w ciągu trzech (3) miesięcy od daty decyzji o nieudzieleniu uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany wystąpił o wstrzymanie procesu oceny zgodności (uprawniania).

Informacja o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem jest przekazywana przez TDT wnioskującemu/ kandydatowi/egzaminowanemu na piśmie.

2.5. KODEKS POSTĘPOWANIA OSÓB PODLEGAJĄCYCH OCENIE ZGODNOŚCI (PROCESOWI UPRAWNIANIA)

Osoba  podlegająca ocenie zgodności (procesowi uprawniania)

przez TDT:

– podejmuje wszelkie racjonalne kroki dla upewnienia się, że spełnia swoje zawodowe obowiązki obiektywnie oraz kompetentnie z zachowaniem bezpieczeństwa innych osób,

– aktualizuje swoje wiadomości z zakresu stosowanych procesów spawalniczych,

– podaje prawdziwe i niewprowadzające w błąd informacje do celów oceny zgodności (uprawniania), nadzoru lub ponownej oceny zgodności (uprawniania),

– informuje pracodawców lub klientów o zgłaszaniu uzasadnionych i powtarzających się niezgodności,

– używa uprawnienia jedynie w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i tylko w zakresie w nim opisanym,

– nie używa świadomie i nie pozwala na używanie uprawnienia lub jego części w sposób niezgodny z przeznaczeniem,

– nie powołuje się na system oceny zgodności (uprawniania) oraz nie używa uprawnienia w reklamach, katalogach itp. w sposób niewłaściwy lub wprowadzający w błąd,

– nie przyczynia się do naruszania dobrej reputacji TDT,

– działa zgodnie z zasadami oceny zgodności (uprawniania).

Niestosowanie się do powyższych zasad może spowodować cofnięcie uprawnienia.

2.6. PROCES NADZORU

Nadzór jest przeprowadzany na wniosek osoby posiadającej uprawnienie. W okresie ważności uprawnienia, TDT, po udzieleniu uprawnienia (pierwszy cykl) oraz ponownego uprawnienia (kolejne cykle), sprawuje nadzór nad udzielonym  uprawnieniem w celu upewnienia się, że osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym uprawnieniem.

Wniosek o nadzór (na formularzu Wniosku o uprawnienie osób) wraz z załącznikami oraz oryginałem uprawnienia wydanego przez TDT powinien zostać przekazany do TDT nie później niż jeden (1) miesiąc przed upływem daty ważności uprawnienia.

Nadzór jest sprawowany poprzez:

– sprawdzenie czy osoba nadal spełnia wymagania związane z udzielonym uprawnieniem, oraz

– rozpatrywanie skarg dotyczących kompetencji zawodowych osoby posiadającej uprawnienie.

Wnioskujący wybiera metodę nadzoru: za pomocą egzaminu praktycznego lub systemu punktowego.

Pracodawca jest zobowiązany okresowo, co dwanaście (12) miesięcy licząc od daty ważności uprawnienia, potwierdzać, że personel NDT zachował ciągłość praktyki przemysłowej oraz odnawiał zaświadczenia dobrego widzenia. Brak okresowego potwierdzenia skutkuje wygaśnięciem uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieprzedłużeniu uprawnienia, wnioskujący jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

Jeżeli wymagania nadzoru nie zostały spełnione, osoba posiadająca uprawnienie ma prawo złożyć wniosek o uprawnienie.

Niepoddanie się przez osobę posiadającą uprawnienie procesowi planowanego nadzoru skutkuje cofnięciem udzielonej przez TDT uprawnienia.

TDT, w ramach pozaplanowych działań w nadzorze, podejmuje stosowne działania o charakterze prawnym lub korygującym, względnie publikuje wyczerpujące informacje wyjaśniające na swojej stronie internetowej, w przypadku:

– informacji od władz wydających przepisy,

– skarg i informacji od zainteresowanych stron,

– powoływania się w nieodpowiedni sposób przez osoby posiadające uprawnienie na swoje uprawnienie w katalogach, ogłoszeniach, reklamach, prospektach, ofertach współpracy, specyfikacjach technicznych i innych dokumentach,

– postępowań prawnych podejmowanych w stosunku do osób posiadających uprawnienie przez TDT osób.

TDT może przeprowadzić okresową kontrolę w przedsiębiorstwie zatrudniającym osobę posiadającą uprawnienie w przypadku wpłynięcia do TDT skargi na jej działalność, objętą zakresem udzielonego uprawnienia.

2.6.1 Rozszerzanie, ograniczanie zakresu uprawnienia

Rozszerzenie zakresu uprawnienia kompetencji odbywa się na wniosek osoby posiadające uprawnienie. TDT dokonuje przeglądu wniosku o rozszerzenie zakresu uprawnienia pod kątem jego kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia takiej oceny (tak jak dla procesu uprawnienia).

Po zakończeniu procesu rozszerzenia zakresu uprawnienia z wynikiem pozytywnym jest wydany nowe uprawnienie.

Ograniczenie zakresu uprawnienia następuje, jeśli:

– w ustalonym terminie nie zostały spełnione wymagania postawione przy zawieszaniu części zakresu uprawnienia,

– miało miejsce poważne naruszenie przez osobę posiadającą uprawnienie, rzetelności świadczonych usług lub świadome naruszenie kodeksu postępowania,

– podczas oceny w nadzorze wykluczono możliwość działania osoby posiadającej uprawnienie w pełnym zakresie objętym uprawnieniem,

– osoba posiadająca uprawnienie sama o to wnioskuje (w tym przypadku nie jest przeprowadzana ocena).

Podczas procesu ograniczania zakresu uprawnienia, TDT dokonuje przeglądu dokumentacji w celu przeprowadzenia oceny, czy przyczyna ograniczenia zakresu uprawnienia nie wpłynie negatywnie na kompetencje osoby posiadającej uprawnienie w odniesieniu do pozostałej części zakresu uprawnienia. Ograniczenie zakresu uprawnienia jest równoważne z cofnięciem jej w określonej części.

2.6.2 Zawieszanie, wznawianie, cofanie, wygaśnięcie uprawnienia

Zawieszenie uprawnienia (w całym zakresie uprawnienia) następuje, jeśli osoba posiadająca uprawnienie:

– nie wypełnia zobowiązań lub wymagań uprawnienia,

– podczas procesu nadzoru nie dostarczyła dowodów świadczenia usług w zakresie objętym posiadająca uprawnieniem,

– wystąpiła z wnioskiem o jej zawieszenie.

Zawieszenie uprawnienia (w części zakresu uprawnienia) następuje, jeśli osoba posiadająca uprawnienie wystąpiła z wnioskiem o jej częściowe zawieszenie.

Podczas procesu zawieszenia części zakresu uprawnienia TDT przegląda dokumenty w celu ustalenia, czy przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia nie wpływają negatywnie na kompetencje osoby posiadającej uprawnienie w odniesieniu do pozostałej części zakresu. Jeżeli przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia wpływają negatywnie na kompetencje osoby posiadającej uprawnienie, zawieszany jest cały zakres uprawnienia.

TDT, w decyzji o zawieszeniu uprawnienia, podaje warunki jej wznowienia. Zawieszenie uprawnienia nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy.

Jeśli przyczyny zawieszenia uprawnienia zostały wyeliminowane, uprawnienie może zostać wznowione. Proces wznawiania uprawnienia po zawieszeniu jest przeprowadzany na wniosek osoby posiadającej uprawnienie.

Cofnięcie uprawnienia następuje, jeśli osoba posiadająca uprawnienie:

– nie dysponuje zapisami potwierdzającymi odbycie praktyki zgodnie z programem ocenę zgodności (uprawniania),

– świadomie narusza prawa odbiorcy swoich usług,

– narusza warunki kodeksu postępowania osób posiadających uprawnienie (patrz punkt 2.5),

– stwarza problemy uniemożliwiające przeprowadzenie oceny w nadzorze,

– nie spełnia już aktualnych wymagań,

– nie spełnia warunków wznowienia ważności uprawnienia, która została zawieszona, lub

– stwierdzono występowanie negatywnych zapisów lub skarg dotyczących działalności osoby posiadającej uprawnienie.

Uprawnienie, które została cofnięte, nie podlega wznowieniu.

Wygaśnięcie uprawnienia następuje po upływie jego ważności. TDT informuje osobę posiadającą uprawnienie o wygaśnięciu jego uprawnienia.

2.6.3 Wykorzystywanie uprawnienia

Niewłaściwe powoływanie się na uprawnienie lub wprowadzające w błąd wykorzystywanie uprawnienia w publikacjach, katalogach itp. przez osobę posiadającą uprawnienie, spowoduje działania korygujące na wniosek TDT, polegające na zawieszeniu lub cofnięciu uprawnienia, opublikowaniu informacji o wykroczeniu, łącznie z działaniami prawnymi.

2.7. PONOWNE UPRAWNIENIE

Ubiegając się o ponowną ocenę zgodności (uprawnienie) należy złożyć wniosek o ponowną ocenę zgodności – uprawnienie (na formularzu Wniosku o uprawnienie osób) wraz z załącznikami oraz oryginał posiadanego uprawnienia, wydanego przez TDT.

Wniosek powinien zostać złożony w terminie umożliwiającym zorganizowanie egzaminu oraz podjęcie decyzji przed datą upływu ważności uprawnienia.

TDT planuje oraz organizuje ponowną ocenę zgodności (uprawnienie) przed upływem ważności uprawnienia, zgodnie z ustaleniami pkt 2.2.

Osoba, ubiegająca się o ponowną ocenę zgodności (uprawnienie):

– 1. i 2. stopnia zdaje tylko część egzaminu praktycznego obejmującą badanie próbek.

– 3. stopnia wybiera metodę nadzoru: egzamin pisemny lub system punktowy.

Podczas procesu ponownego uprawnienia TDT bierze dodatkowo pod uwagę:

– ciągłość zatrudnienia w zakresie udzielonego uprawnienia,

– powoływanie się na uprawnienie, oraz

– skargi składane na działalność osoby posiadającej uprawnienie.

W przypadku niezdania przez egzaminowanego części lub całego egzaminu, obowiązują zasady postępowania opisane w punkcie 2.3.3. Nieprzystąpienie do egzaminu poprawkowego lub niezdanie egzaminu poprawkowego powoduje, że osoba taka jest uważana za kandydata ubiegającego się o uprawnienie po raz pierwszy. Dalsze postępowanie jest prowadzone po złożeniu nowego wniosku o uprawnienie.

2.8. Skargi i odwołania

Sposób postępowania określono na stronie internetowej TDT: Skargi, wnioski, petycje, odwołania.

2.9. Opłaty

Opłaty za prowadzone przez TDT procesy oceny zgodności, nadzoru oraz ponownej oceny zgodności są ustalane zgodnie z cennikiem zatwierdzonym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednym z warunków udzielenia/utrzymania uprawnienia jest wniesienie opłat za czynności związane z oceną zgodności (uprawnianiem)

Opłaty za prowadzone przez TDT procesy oceny zgodności (uprawniania), nadzoru oraz ponownej oceny zgodności (uprawniania) są ustalane zgodnie z cennikiem zatwierdzonym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednym z warunków udzielenia/utrzymania uprawnienia jest wniesienie opłat za czynności związane z ocenę zgodności (uprawnieniem).

3. Lista warunków wstępnych programu

Wnioskujący o ocenę zgodności (uprawnienie) początkowe i ponowne w zakresie personelu badań nieniszczących powinien:

Kandydat wnioskujący o ocenę zgodności (uprawnienie) w zakresie badań NDT powinien:

• mieć ukończone co najmniej 18 lat;
• mieć wykształcenie co najmniej zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe;
• mieć stan zdrowia umożliwiający wykonywanie badań nieniszczących, zgodnie z wymaganiami określonymi przez odrębne przepisy;
• spełniać wymagania normy PN-EN ISO 9712, pkt 7.4;
• posiadać odpowiednią dla wnioskowanego zakresu ocenę zgodności (uprawnienia) praktykę przemysłową zgodnie z PN-EN ISO 9712, pkt. 7.3 (przed egzaminem kwalifikacyjnym kandydat musi wykazać się czasem praktyki przemysłowej na poziomie minimum 25% czasu wymaganego normą PN-EN ISO 9712, ale nie krótszym niż 1 miesiąc), oraz
  • w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie) w sektorze (2.1) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor tabor, posiadać praktykę przemysłową zgodnie z PN-EN 16910-1, pkt 4.2.2;
  • w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie) w sektorze (2.2) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor infrastruktura, posiadać praktykę przemysłową zgodnie z PN-EN 16729-4, pkt 6;
• przedstawić udokumentowane potwierdzenie ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie wnioskowanej metody i stopnia zgodnie z PN-EN ISO 9712, pkt. 7.2. i Programem szkolenia personelu badań nieniszczących (PS-04), oraz
  • w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie) w sektorze (2.1) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor tabor, posiadać potwierdzenie ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie wnioskowanej metody i stopnia zgodnie z PN-EN 16910-1, pkt 4.2.1, oraz Załącznikiem A;
  • w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie) w sektorze (2.2) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor infrastruktura, posiadać potwierdzenie ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie wnioskowanej metody i stopnia zgodnie z PN-EN 16729-4, Załącznik A;
  • w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie)w sektorze (3) Diagnostyka lin stalowych, w metodzie MRT, posiadać potwierdzenie ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie wnioskowanej metody i stopnia zgodnie z PN-EN 12927-8, pkt 7.2.1;
• wykazywać się znajomością języka polskiego w stopniu pozwalającym na przystąpienie do egzaminu (jeśli dotyczy);
• w przypadku ubiegania się o zwolnienia egzaminacyjne przedstawić udokumentowane potwierdzenie posiadania odpowiednich certyfikatów;
• w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie) stopnia w sektorze (2.1) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor tabor, spełnić wymagania PN-EN 16910-1, pkt 4.4;
• w przypadku ubiegania się o ocenę zgodności (uprawnienie) stopnia w sektorze (2.2) Utrzymanie ruchu kolei – podsektor infrastruktura, spełnić wymagania PN-EN 16729-4, pkt. 5.3;
• złożyć wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie);
• poddać się procesowi egzaminacyjnemu.

WAŻNE:

• Zakres akredytacji PCA numer AC 163
• Lista akredytowanych działań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego

Kontakt

Transportowy Dozór Techniczny
Wydział Certyfikacji i Oceny Zgodności
Puławska 125, 02-707 Warszawa

• Edyta Purta
  tel.: +48 604 910 957
  e-mail: edyta.purta@tdt.gov.pl

Ocena zgodności kompetencji osób (uprawniania) lutowaczy

1. Zakres programu uprawniania

Program oceny zgodności kompetencji osób dotyczy oceny zgodności (uprawniania) kompetencji lutowaczy i operatorów lutowania twardego.

2. Ogólny opis procesu oceny zgodności kompetencji osób (uprawniania)

2.1. PROCES WNIOSKOWANIA

W celu rozpoczęcia procesu oceny zgodności kompetencji osób (uprawniania), wnioskujący składa wypełniony i podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) osób wraz z Załącznikiem E (dla lutowacza). Do jednego wniosku można załączyć kilka załączników E, w zależności od wnioskowanego zakresu egzaminu.

Lista wymagań wstępnych do procesu certyfikacji jest dostępna w pkt. 3.

Z wnioskiem powinna być wysłana instrukcja technologiczna lutowania (BPS, pBPS).

Atesty materiałów podstawowych i dodatkowych powinny być przekazane egzaminatorowi w dniu egzaminu.

Wnioskujący jest zobowiązany do wybrania i wskazania we wniosku jednej z dwóch metod okresowej weryfikacji kompetencji. Metody te to:

1. przystępowanie co trzy (3) lata do egzaminu praktycznego w ramach ponownej oceny zgodności (uprawniania), lub
2. przedstawianie co trzy (3) lata wyników badań złączy wykonanych w ostatnich sześciu (6) miesiącach czasookresu ważności uprawnienia w ramach nadzoru (próbki powinny być badane w uznanym przez TDT laboratorium i pochodzić z linii produkcyjnej).

Lutowacz, który uczestniczył w kwalifikowaniu technologii lutowania w TDT zgodnie z PN-EN 13134, które zakończyło się wynikiem pozytywnym, może ubiegać się o zaliczenie egzaminu praktycznego na jego podstawie. Czas pomiędzy datą lutowania w ramach kwalifikowania technologii lutowania, a złożeniem wniosku o ocenę zgodności (uprawnienie) nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy. W związku z powyższym należy złożyć pisemne oświadczenie o uwzględnieniu wyników z tej kwalifikacji.

Wniosek o ocene zgodności (uprawnienie)jest formalnym zleceniem dla TDT do przeprowadzenia procesu oceny zgodności (uprawniania) i umową o wzajemnych zobowiązaniach i prawach, który zobowiązuje wnioskującego do wniesienia opłaty za ocenę zgodności (uprawnienie) zgodnie z przesłaną wyceną.

Wniosek i Załącznik E są dostępne do pobrania na końcu niniejszej strony internetowej.

Podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) i Załącznik E wraz z dokumentacją towarzyszącą należy złożyć w formie papierowej.

Złożenie dokumentów w innym języku jest dopuszczalne tylko po wcześniejszych uzgodnieniach z TDT.
W celu przyspieszenia procesu oceny zgodności (uprawniania), dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.
Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.
Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.2. PROCES OCENY

Złożony wniosek jest oceniany przez TDT pod względem kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia oceny.

Sprawie jest nadawany indywidualny numer, na który należy powoływać się w dalszej korespondencji z TDT

Jeżeli wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) nie jest kompletny, TDT występuje do wnioskującego o jego uzupełnienie.

Ocena jest planowana i organizowana w taki sposób, aby zapewnić spełnienie wszystkich wymagań programu oceny zgodności (uprawniania)

Ocena jest planowana i organizowana z uwzględnieniem specjalnych potrzeb wnioskującego.

Egzaminy są przeprowadzane w atestowanych przez TDT ośrodkach egzaminacyjnych lub w ocenionych przez TDT obiektach egzaminacyjnych.

O terminie oraz powołaniu egzaminatora, wnioskujący zostaje poinformowany przez TDT.

2.3. Proces egzaminu

2.3.1. Egzamin praktyczny

Przed rozpoczęciem egzaminu praktycznego egzaminator TDT sprawdza tożsamość egzaminowanego oraz zakres egzaminu.

Elementy na złącza próbne, są wybierane z materiałów właściwych dla zakresu egzaminu, przez egzaminowanego w obecności egzaminatora. Wymiary oraz liczba wykonywanych podczas egzaminu praktycznego złączy próbnych zależą od zakresu certyfikacji. Egzamin praktyczny jest przeprowadzany zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania – PROz-33).

Po wykonaniu, złącza egzaminacyjne są znakowane przez egzaminatora i egzaminowanego.

Badania złączy egzaminacyjnych są przeprowadzane zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania – PROz-33) w atestowanych przez TDT laboratoriach.

Ostatecznej oceny wyników badań dokonuje egzaminator TDT.

Materiały i sprzęt są zapewniane przez ośrodek/obiekt egzaminacyjny.

2.3.2. Egzamin poprawkowy

Egzamin praktyczny można powtórzyć jeden raz. Do egzaminu poprawkowego należy przystąpić w terminie do trzech (3) miesięcy od daty wydania przez TDT decyzji o nieudzieleniu uprawnienia. W uzasadnionych przypadkach, czas ten może zostać wydłużony (np. z powodu choroby egzaminowanego, sytuacji pandemicznej).

Przed przystąpieniem do egzaminu poprawkowego należy wnieść opłatę na konto TDT zgodnie z przesłaną wyceną.

Egzaminowany, który nie zdał egzaminu poprawkowego, może złożyć nowy wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie)  i zdawać egzamin jak dla nowych wnioskujących.

2.4. PROCES DECYZJI          

Podstawą do udzielenia uprawnienia jest stwierdzenie, iż wnioskujący spełnił wszystkie wymagania programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzja w sprawie uprawnienia ograniczona jest do kwestii, które są bezpośrednio związane z wymaganiami programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzje nie są podzlecane. Osoby podejmujące decyzje w sprawie oceny zgodności (uprawniania) nie mogą brać udziału w procesie szkolenia i egzaminowania kandydata.

Osoba upoważniona do podejmowania decyzji w TDT podejmuje decyzję o udzieleniu lub o nieudzieleniu uprawnienia kompetencji.

Uprawnienie jest wydawane w języku polskim, angielskim i niemieckim. TDT zachowuje wyłączne prawo własności uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieudzieleniu uprawnienia, egzaminowany jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

2.4.1 Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania)

Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania) następuje, gdy:

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany nie wypełnia zobowiązań wobec TDT wynikających z deklaracji zawartych we wniosku o udzielenie uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany w ciągu trzech (3) miesięcy nie nadesłał informacji uzupełniających wymaganych przez TDT, chyba, że uzgodniono inny termin z TDT lub nastąpiła zmiana ustalonego wcześniej terminu,

– proces oceny zgodności (uprawniania) nie został zakończony w ciągu trzech (3) lat z przyczyn leżących po stronie wnioskującego/kandydata/egzaminowanego,

– kandydat nie przystąpi do egzaminu poprawkowego w ciągu trzech (3) miesięcy od daty decyzji o nieudzieleniu uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany wystąpił o wstrzymanie procesu oceny zgodności (uprawniania).

Informacja o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem jest przekazywana przez TDT wnioskującemu/ kandydatowi/egzaminowanemu na piśmie.

2.5. KODEKS POSTĘPOWANIA OSÓB PODLEGAJĄCYCH OCENIE ZGODNOŚCI (PROCESOWI UPRAWNIANIA)

Osoba  podlegająca ocenie zgodności (procesowi uprawniania) przez TDT:

– podejmuje wszelkie racjonalne kroki dla upewnienia się, że spełnia swoje zawodowe obowiązki obiektywnie oraz kompetentnie z zachowaniem bezpieczeństwa innych osób,

– aktualizuje swoje wiadomości z zakresu stosowanych procesów spawalniczych,

– podaje prawdziwe i niewprowadzające w błąd informacje do celów oceny zgodności (uprawniania), nadzoru lub ponownej oceny zgodności (uprawniania)

– informuje pracodawców lub klientów o zgłaszaniu uzasadnionych i powtarzających się niezgodności,

– używa uprawnienia jedynie w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i tylko w zakresie w nim opisanym,

– nie używa świadomie i nie pozwala na używanie uprawnienia lub jego części w sposób niezgodny z przeznaczeniem,

– nie powołuje się na system oceny zgodności (uprawniania) oraz nie używa uprawnienia w reklamach, katalogach itp. w sposób niewłaściwy lub wprowadzający w błąd,

– nie przyczynia się do naruszania dobrej reputacji TDT,

– działa zgodnie z zasadami oceny zgodności (uprawniania).

Niestosowanie się do powyższych zasad może spowodować cofnięcie uprawnienia.

2.6. PROCES NADZORU

Nadzór jest przeprowadzany na wniosek osoby posiadającej uprawnienie. W okresie ważności uprawnienia, TDT, po udzieleniu uprawniania (pierwszy cykl) oraz ponownego uprawnienia (kolejne cykle), sprawuje nadzór nad udzielonym uprawnieniem w celu upewnienia się, że osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym uprawnieniem.

Wniosek o nadzór (na formularzu Wniosku o uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginałem uprawnienia wydanego przez TDT powinien zostać przekazany do TDT nie później niż jeden (1) miesiąc przed upływem daty ważności uprawnienia.

W przypadku, w którym certyfikacji udzielono na okres 12 lat, nadzór przeprowadzany jest co trzy lata zgodnie z niżej określonymi wymaganiami zgodnie z punktem 9.2 normy PN-EN ISO 13585.

Wymienionych w akapicie drugim metod nadzoru nie stosuje się w przypadku lutowaczy, którym udzielono certyfikacji na okres 3 lat.

Nadzór jest sprawowany poprzez:

– sprawdzenie czy osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym  uprawnieniem, oraz

– rozpatrywanie skarg dotyczących kompetencji zawodowych osoby posiadającej uprawnienie.

Nadzór spawalniczy pracodawcy (wskazanego na uprawnianiu) jest zobowiązany okresowo, co sześć (6) miesięcy licząc od daty ważności uprawniania, potwierdzać, że operator/nastawiacz pracował w zakresie swoich kompetencji. Brak okresowego potwierdzenia skutkuje wygaśnięciem uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieprzedłużeniu uprawnienia, wnioskujący jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

Jeżeli wymagania nadzoru nie zostały spełnione, osoba posiadająca uprawnienie ma prawo złożyć wniosek o uprawnianie.

Niepoddanie się przez posiadająca uprawnienie osobę procesowi planowanego nadzoru skutkuje cofnięciem udzielonego przez TDT uprawniania.

TDT, w ramach pozaplanowych działań w nadzorze, podejmuje stosowne działania o charakterze prawnym lub korygującym, względnie publikuje wyczerpujące informacje wyjaśniające na swojej stronie internetowej, w przypadku:

– informacji od władz wydających przepisy,

– skarg i informacji od zainteresowanych stron,

– powoływania się w nieodpowiedni sposób przez osoby posiadające uprawnienie na swoje uprawnienie w katalogach, ogłoszeniach, reklamach, prospektach, ofertach współpracy, specyfikacjach technicznych i innych dokumentach,

– postępowań prawnych podejmowanych w stosunku do uprawnionych przez TDT osób.

TDT może przeprowadzić okresową kontrolę w przedsiębiorstwie zatrudniającym osobę posiadającą uprawnienie w przypadku wpłynięcia do TDT skargi na jej działalność, objętą zakresem udzielonego uprawnienia.

2.6.1 Rozszerzanie, ograniczanie zakresu uprawnienia

Rozszerzenie zakresu uprawnienia odbywa się na wniosek posiadającej uprawnienie osoby. TDT dokonuje przeglądu wniosku o rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) pod kątem jego kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia takiej oceny (tak jak dla procesu oceny zgodności-uprawniania).

O rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) może ubiegać się osoba posiadająca uprawnienie tylko w zakresie nowych urządzeń spawalniczych. Egzaminowany zdaje tylko egzamin praktyczny z wykorzystaniem nowego sprzętu spawalniczego.

Po zakończeniu procesu rozszerzenia zakresu uprawnienia z wynikiem pozytywnym, wydawane jest nowe uprawnienie.

Ograniczenie zakresu uprawnienia następuje, jeśli:

– w ustalonym terminie nie zostały spełnione wymagania postawione przy zawieszaniu części zakresu uprawnienia,

– miało miejsce poważne naruszenie przez posiadającą uprawnienie osobę wymagań oceny zgodności (uprawniania), rzetelności świadczonych usług lub świadome naruszenie kodeksu postępowania,

– podczas oceny w nadzorze wykluczono możliwość działania osoby posiadającej uprawnienie w pełnym zakresie objętym uprawnieniem,

–osoba posiadająca uprawnienie sama o to wnioskuje (w tym przypadku nie jest przeprowadzana ocena).

Podczas procesu ograniczania zakresu uprawnienia, TDT dokonuje przeglądu dokumentacji w celu przeprowadzenia oceny, czy przyczyna ograniczenia zakresu uprawnienia nie wpłynie negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu uprawnienia. Ograniczenie zakresu uprawnienia jest równoważne z cofnięciem jej w określonej części.

2.6.2 Zawieszanie, wznawianie, cofanie, wygaśnięcie uprawnienia

Zawieszenie uprawnienia (w całym zakresie uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba:

– nie wypełnia zobowiązań lub wymagań oceny zgodności (uprawniania),

– podczas procesu nadzoru nie dostarczyła dowodów świadczenia usług w zakresie objętym uprawnieniem,

– wystąpiła z wnioskiem o jego zawieszenie.

Zawieszenie uprawnienia (w części zakresu uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba wystąpiła z wnioskiem o jej częściowe zawieszenie.

Podczas procesu zawieszenia części zakresu uprawnienia TDT przegląda dokumenty w celu ustalenia, czy przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia nie wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu. Jeżeli przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby, zawieszany jest cały zakres uprawnienia.

TDT, w decyzji o zawieszeniu uprawnienia, podaje warunki jej wznowienia. Zawieszenie uprawnienia nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy.

Jeśli przyczyny zawieszenia uprawnienia zostały wyeliminowane, uprawnienie może zostać wznowiona. Proces wznawiania uprawnienia po zawieszeniu jest przeprowadzany na wniosek posiadającej uprawnienie osoby.

Cofnięcie uprawnienia następuje, jeśli posiadającej uprawnienie osoba:

– nie dysponuje zapisami potwierdzającymi odbycie praktyki zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania),

– świadomie narusza prawa odbiorcy swoich usług,

– narusza warunki kodeksu postępowania osób posiadającej uprawnienie (patrz punkt 2.5),

– stwarza problemy uniemożliwiające przeprowadzenie oceny w nadzorze,

– nie spełnia już aktualnych wymagań, – nie spełnia warunków wznowienia ważności uprawnienia, która została zawieszona, lub

– stwierdzono występowanie negatywnych zapisów lub skarg dotyczących działalności posiadającej uprawnienie osoby.

Uprawnienie, która zostało cofnięta, nie podlega wznowieniu

Wygaśnięcie uprawnienia następuje po upływie jej ważności. TDT informuje posiadającą uprawnienie osobę o wygaśnięciu jej uprawnienia.

2.6.3 Wykorzystywanie uprawnienia.

Niewłaściwe powoływanie się na uprawnienie lub wprowadzające w błąd wykorzystywanie uprawnienia w publikacjach, katalogach itp. przez posiadającą uprawnienie osobę, spowoduje działania korygujące na wniosek TDT, polegające na zawieszeniu lub cofnięciu uprawnienia, opublikowaniu informacji o wykroczeniu, łącznie z działaniami prawnymi.

2.7. Ponowna ocena zgodności (uprawniania)

 Ubiegając się o ponowną ocenę zgodności (uprawniania) kompetencji należy złożyć wniosek o ponowną ocenę zgodności-uprawnianie  (na formularzu Wniosku o ocenę zgodności- uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginał posiadanego uprawnienia kompetencji, wydanego przez TDT.

Wniosek powinien zostać złożony w terminie umożliwiającym zorganizowanie egzaminu oraz podjęcie decyzji przed datą upływu ważności uprawnienia.

TDT planuje oraz organizuje ponowną ocenę zgodności (uprawnienie) przed upływem ważności uprawnienia, zgodnie z ustaleniami pkt 2.2.

Posiadającą uprawnienie osoba, ubiegająca się o ponowną ocenę zgodności (uprawnienie), zdaje tylko egzamin praktyczny.

Podczas procesu ponownej ocenę zgodności (uprawniania) TDT bierze dodatkowo pod uwagę:

– ciągłość zatrudnienia w zakresie udzielonego uprawnienia,

– powoływanie się na uprawnienie, oraz

– skargi składane na działalność osoby posiadającej uprawnienie.

W przypadku niezdania przez egzaminowanego części lub całego egzaminu, obowiązują zasady postępowania opisane w punkcie 3.3. Nieprzystąpienie do egzaminu poprawkowego lub niezdanie egzaminu poprawkowego powoduje, że osoba taka jest uważana za kandydata ubiegającego się o uprawnienie po raz pierwszy. Dalsze postępowanie jest prowadzone po złożeniu nowego wniosku o uprawnienie

2.8. Skargi i odwołania

Sposób postępowania określono na stronie internetowej TDT: Skargi, wnioski, petycje, odwołania.

2.9. Opłaty

Opłaty za prowadzone przez TDT procesy oceny zgodności, nadzoru oraz ponownej oceny zgodności są ustalane zgodnie z cennikiem zatwierdzonym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednym z warunków udzielenia/utrzymania uprawnienia jest wniesienie opłat za czynności związane z oceną zgodności (uprawnianiem)

3. Lista warunków wstępnych programu

Wnioskujący o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową i ponowną w zakresie spawania powinien:

• posiadać ukończone co najmniej 18 lat;
• posiadać brak przeciwwskazań do wykonywania prac związanych ze spawaniem, zgodnie z wymaganiami określonymi przez odrębne przepisy;
• posiadać znajomość przepisów oraz zasad bhp;
• posiadać znajomość języka polskiego w stopniu pozwalającym na przystąpienie do egzaminu (jeśli dotyczy);
• złożyć wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową lub ponowną;
• poddać się procesowi egzaminacyjnemu.

WAŻNE:

• Zakres akredytacji PCA numer AC 163
• Lista akredytowanych działań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego

Kontakt

Transportowy Dozór Techniczny
Wydział Certyfikacji i Oceny Zgodności
Puławska 125, 02-707 Warszawa

• Agnieszka Zgiep
  tel.: +48 604 910 957
  e-mail: agnieszka.zgiep@tdt.gov.pl
• Małgorzata Antoniewicz
  tel.: +48 500 204 988
  e-mail: małgorzata.antoniewicz@tdt.gov.pl

Ocena zgodności kompetencji osób (uprawniania) operatorów lutowania

1. Zakres programu uprawniania

Program oceny zgodności kompetencji osób dotyczy oceny zgodności (uprawniania) kompetencji lutowaczy i operatorów lutowania twardego.

2. Ogólny opis procesu oceny zgodności kompetencji osób (uprawniania)

2.1. PROCES WNIOSKOWANIA

W celu rozpoczęcia procesu oceny zgodności kompetencji osób (uprawniania), wnioskujący składa wypełniony i podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) osób wraz z Załącznikiem F (dla lutowacza). Do jednego wniosku można załączyć kilka załączników F, w zależności od wnioskowanego zakresu egzaminu.

Lista wymagań wstępnych do procesu certyfikacji jest dostępna w pkt. 3.

Z wnioskiem powinna być wysłana instrukcja technologiczna lutowania (BPS, pBPS).

Atesty materiałów podstawowych i dodatkowych powinny być przekazane egzaminatorowi w dniu egzaminu.

Wnioskujący jest zobowiązany do wybrania i wskazania we wniosku jednej z dwóch metod okresowej weryfikacji kompetencji. Metody te to:

1. przystępowanie co trzy (3) lata do egzaminu praktycznego w ramach ponownej oceny zgodności (uprawniania), lub
2. przedstawianie co trzy (3) lata wyników badań złączy wykonanych w ostatnich sześciu (6) miesiącach czasookresu ważności uprawnienia w ramach nadzoru (próbki powinny być badane w uznanym przez TDT laboratorium i pochodzić z linii produkcyjnej).

Operator lutowania twardego, który uczestniczył w kwalifikowaniu technologii lutowania w TDT zgodnie z PN-EN 13134, które zakończyło się wynikiem pozytywnym, może ubiegać się o zaliczenie egzaminu praktycznego na jego podstawie. Czas pomiędzy datą lutowania w ramach kwalifikowania technologii lutowania, a złożeniem wniosku o ocenę zgodności (uprawnienie) nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy. W związku z powyższym należy złożyć pisemne oświadczenie o uwzględnieniu wyników z tej kwalifikacji.

Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie)jest formalnym zleceniem dla TDT do przeprowadzenia procesu oceny zgodności (uprawniania) i umową o wzajemnych zobowiązaniach i prawach, który zobowiązuje wnioskującego do wniesienia opłaty za ocenę zgodności (uprawnienie) zgodnie z przesłaną wyceną.

Wniosek i Załącznik F są dostępne do pobrania na końcu niniejszej strony internetowej.

Podpisany Wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) i Załącznik F wraz z dokumentacją towarzyszącą należy złożyć w formie papierowej.

Złożenie dokumentów w innym języku jest dopuszczalne tylko po wcześniejszych uzgodnieniach z TDT.
W celu przyspieszenia procesu oceny zgodności (uprawniania), dopuszcza się złożenie skanu wniosku drogą elektroniczną pod warunkiem późniejszego dostarczenia oryginału.
Wnioski od osób niespełniających wymagań kryteriów kwalifikacyjnych są wykluczane z dalszego postępowania.
Wnioskujący jest powiadamiany o zakwalifikowaniu lub o braku możliwości zakwalifikowania do egzaminu w formie pisemnej.

2.2. PROCES OCENY

Złożony wniosek jest oceniany przez TDT pod względem kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia oceny.

Sprawie jest nadawany indywidualny numer, na który należy powoływać się w dalszej korespondencji z TDT

Jeżeli wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) nie jest kompletny, TDT występuje do wnioskującego o jego uzupełnienie.

Ocena jest planowana i organizowana w taki sposób, aby zapewnić spełnienie wszystkich wymagań programu oceny zgodności (uprawniania)

Ocena jest planowana i organizowana z uwzględnieniem specjalnych potrzeb wnioskującego.

Egzaminy są przeprowadzane w atestowanych przez TDT ośrodkach egzaminacyjnych lub w ocenionych przez TDT obiektach egzaminacyjnych.

O terminie oraz powołaniu egzaminatora, wnioskujący zostaje poinformowany przez TDT.

2.3. Proces egzaminu

2.3.1. Egzamin praktyczny

Przed rozpoczęciem egzaminu praktycznego egzaminator TDT sprawdza tożsamość egzaminowanego oraz zakres egzaminu.

Elementy na złącza próbne, są wybierane z materiałów właściwych dla zakresu egzaminu, przez egzaminowanego w obecności egzaminatora. Wymiary oraz liczba wykonywanych podczas egzaminu praktycznego złączy próbnych zależą od zakresu certyfikacji. Egzamin praktyczny jest przeprowadzany zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania – PROz-33).

Po wykonaniu, złącza egzaminacyjne są znakowane przez egzaminatora i egzaminowanego.

Badania złączy egzaminacyjnych są przeprowadzane zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania – PROz-33) w atestowanych przez TDT laboratoriach.

Ostatecznej oceny wyników badań dokonuje egzaminator TDT.

Materiały i sprzęt są zapewniane przez ośrodek/obiekt egzaminacyjny.

2.3.2. Egzamin poprawkowy

Egzamin praktyczny można powtórzyć jeden raz. Do egzaminu poprawkowego należy przystąpić w terminie do trzech (3) miesięcy od daty wydania przez TDT decyzji o nieudzieleniu uprawnienia. W uzasadnionych przypadkach, czas ten może zostać wydłużony (np. z powodu choroby egzaminowanego, sytuacji pandemicznej).

Przed przystąpieniem do egzaminu poprawkowego należy wnieść opłatę na konto TDT zgodnie z przesłaną wyceną.

Egzaminowany, który nie zdał egzaminu poprawkowego, może złożyć nowy wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie)  i zdawać egzamin jak dla nowych wnioskujących.

2.4. PROCES DECYZJI          

Podstawą do udzielenia uprawnienia jest stwierdzenie, iż wnioskujący spełnił wszystkie wymagania programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzja w sprawie uprawnienia ograniczona jest do kwestii, które są bezpośrednio związane z wymaganiami programu oceny zgodności (uprawniania). Decyzje nie są podzlecane. Osoby podejmujące decyzje w sprawie oceny zgodności (uprawniania) nie mogą brać udziału w procesie szkolenia i egzaminowania kandydata.

Osoba upoważniona do podejmowania decyzji w TDT podejmuje decyzję o udzieleniu lub o nieudzieleniu uprawnienia kompetencji.

Uprawnienie jest wydawane w języku polskim, angielskim i niemieckim. TDT zachowuje wyłączne prawo własności uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieudzieleniu uprawnienia, egzaminowany jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

2.4.1 Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania)

Przerwanie procesu oceny zgodności (uprawniania) następuje, gdy:

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany nie wypełnia zobowiązań wobec TDT wynikających z deklaracji zawartych we wniosku o udzielenie uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany w ciągu trzech (3) miesięcy nie nadesłał informacji uzupełniających wymaganych przez TDT, chyba, że uzgodniono inny termin z TDT lub nastąpiła zmiana ustalonego wcześniej terminu,

– proces oceny zgodności (uprawniania) nie został zakończony w ciągu trzech (3) lat z przyczyn leżących po stronie wnioskującego/kandydata/egzaminowanego,

– kandydat nie przystąpi do egzaminu poprawkowego w ciągu trzech (3) miesięcy od daty decyzji o nieudzieleniu uprawnienia,

– wnioskujący/kandydat/egzaminowany wystąpił o wstrzymanie procesu oceny zgodności (uprawniania).

Informacja o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem jest przekazywana przez TDT wnioskującemu/ kandydatowi/egzaminowanemu na piśmie.

2.5. KODEKS POSTĘPOWANIA OSÓB PODLEGAJĄCYCH OCENIE ZGODNOŚCI (PROCESOWI UPRAWNIANIA)

Osoba  podlegająca ocenie zgodności (procesowi uprawniania) przez TDT:

– podejmuje wszelkie racjonalne kroki dla upewnienia się, że spełnia swoje zawodowe obowiązki obiektywnie oraz kompetentnie z zachowaniem bezpieczeństwa innych osób,

– aktualizuje swoje wiadomości z zakresu stosowanych procesów spawalniczych,

– podaje prawdziwe i niewprowadzające w błąd informacje do celów oceny zgodności (uprawniania), nadzoru lub ponownej oceny zgodności (uprawniania)

– informuje pracodawców lub klientów o zgłaszaniu uzasadnionych i powtarzających się niezgodności,

– używa uprawnienia jedynie w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i tylko w zakresie w nim opisanym,

– nie używa świadomie i nie pozwala na używanie uprawnienia lub jego części w sposób niezgodny z przeznaczeniem,

– nie powołuje się na system oceny zgodności (uprawniania) oraz nie używa uprawnienia w reklamach, katalogach itp. w sposób niewłaściwy lub wprowadzający w błąd,

– nie przyczynia się do naruszania dobrej reputacji TDT,

– działa zgodnie z zasadami oceny zgodności (uprawniania).

Niestosowanie się do powyższych zasad może spowodować cofnięcie uprawnienia.

2.6. PROCES NADZORU

Nadzór jest przeprowadzany na wniosek osoby posiadającej uprawnienie. W okresie ważności uprawnienia, TDT, po udzieleniu uprawniania (pierwszy cykl) oraz ponownego uprawnienia (kolejne cykle), sprawuje nadzór nad udzielonym uprawnieniem w celu upewnienia się, że osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym uprawnieniem.

Wniosek o nadzór (na formularzu Wniosku o uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginałem uprawnienia wydanego przez TDT powinien zostać przekazany do TDT nie później niż jeden (1) miesiąc przed upływem daty ważności uprawnienia.

W przypadku, w którym certyfikacji udzielono na okres 12 lat, nadzór przeprowadzany jest co trzy lata zgodnie z niżej określonymi wymaganiami zgodnie z punktem 9.2 normy PN-EN ISO 13585.

Wymienionych w akapicie drugim metod nadzoru nie stosuje się w przypadku lutowaczy, którym udzielono certyfikacji na okres 3 lat.

Nadzór jest sprawowany poprzez:

– sprawdzenie czy osoba posiadająca uprawnienie nadal spełnia wymagania związane z udzielonym  uprawnieniem, oraz

– rozpatrywanie skarg dotyczących kompetencji zawodowych osoby posiadającej uprawnienie.

Nadzór spawalniczy pracodawcy (wskazanego na uprawnianiu) jest zobowiązany okresowo, co sześć (6) miesięcy licząc od daty ważności uprawniania, potwierdzać, że operator/nastawiacz pracował w zakresie swoich kompetencji. Brak okresowego potwierdzenia skutkuje wygaśnięciem uprawnienia.

W przypadku decyzji o nieprzedłużeniu uprawnienia, wnioskujący jest powiadamiany na piśmie o podjętej decyzji wraz z uzasadnieniem oraz określeniem trybu odwołania się od tej decyzji.

Jeżeli wymagania nadzoru nie zostały spełnione, osoba posiadająca uprawnienie ma prawo złożyć wniosek o uprawnianie.

Niepoddanie się przez posiadająca uprawnienie osobę procesowi planowanego nadzoru skutkuje cofnięciem udzielonego przez TDT uprawniania.

TDT, w ramach pozaplanowych działań w nadzorze, podejmuje stosowne działania o charakterze prawnym lub korygującym, względnie publikuje wyczerpujące informacje wyjaśniające na swojej stronie internetowej, w przypadku:

– informacji od władz wydających przepisy,

– skarg i informacji od zainteresowanych stron,

– powoływania się w nieodpowiedni sposób przez osoby posiadające uprawnienie na swoje uprawnienie w katalogach, ogłoszeniach, reklamach, prospektach, ofertach współpracy, specyfikacjach technicznych i innych dokumentach,

– postępowań prawnych podejmowanych w stosunku do uprawnionych przez TDT osób.

TDT może przeprowadzić okresową kontrolę w przedsiębiorstwie zatrudniającym osobę posiadającą uprawnienie w przypadku wpłynięcia do TDT skargi na jej działalność, objętą zakresem udzielonego uprawnienia.

2.6.1 Rozszerzanie, ograniczanie zakresu uprawnienia

Rozszerzenie zakresu uprawnienia odbywa się na wniosek posiadającej uprawnienie osoby. TDT dokonuje przeglądu wniosku o rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) pod kątem jego kompletności, poprawności (w zakresie formalnym i merytorycznym) oraz możliwości przeprowadzenia takiej oceny (tak jak dla procesu oceny zgodności-uprawniania).

O rozszerzenie zakresu oceny zgodności (uprawniania) może ubiegać się osoba posiadająca uprawnienie tylko w zakresie nowych urządzeń spawalniczych. Egzaminowany zdaje tylko egzamin praktyczny z wykorzystaniem nowego sprzętu spawalniczego.

Po zakończeniu procesu rozszerzenia zakresu uprawnienia z wynikiem pozytywnym, wydawane jest nowe uprawnienie.

Ograniczenie zakresu uprawnienia następuje, jeśli:

– w ustalonym terminie nie zostały spełnione wymagania postawione przy zawieszaniu części zakresu uprawnienia,

– miało miejsce poważne naruszenie przez posiadającą uprawnienie osobę wymagań oceny zgodności (uprawniania), rzetelności świadczonych usług lub świadome naruszenie kodeksu postępowania,

– podczas oceny w nadzorze wykluczono możliwość działania osoby posiadającej uprawnienie w pełnym zakresie objętym uprawnieniem,

–osoba posiadająca uprawnienie sama o to wnioskuje (w tym przypadku nie jest przeprowadzana ocena).

Podczas procesu ograniczania zakresu uprawnienia, TDT dokonuje przeglądu dokumentacji w celu przeprowadzenia oceny, czy przyczyna ograniczenia zakresu uprawnienia nie wpłynie negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu uprawnienia. Ograniczenie zakresu uprawnienia jest równoważne z cofnięciem jej w określonej części.

2.6.2 Zawieszanie, wznawianie, cofanie, wygaśnięcie uprawnienia

Zawieszenie uprawnienia (w całym zakresie uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba:

– nie wypełnia zobowiązań lub wymagań oceny zgodności (uprawniania),

– podczas procesu nadzoru nie dostarczyła dowodów świadczenia usług w zakresie objętym uprawnieniem,

– wystąpiła z wnioskiem o jego zawieszenie.

Zawieszenie uprawnienia (w części zakresu uprawnienia) następuje, jeśli posiadająca uprawnienie osoba wystąpiła z wnioskiem o jej częściowe zawieszenie.

Podczas procesu zawieszenia części zakresu uprawnienia TDT przegląda dokumenty w celu ustalenia, czy przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia nie wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby w odniesieniu do pozostałej części zakresu. Jeżeli przyczyny zawieszenia części zakresu uprawnienia wpływają negatywnie na kompetencje posiadającej uprawnienie osoby, zawieszany jest cały zakres uprawnienia.

TDT, w decyzji o zawieszeniu uprawnienia, podaje warunki jej wznowienia. Zawieszenie uprawnienia nie może przekroczyć sześciu (6) miesięcy.

Jeśli przyczyny zawieszenia uprawnienia zostały wyeliminowane, uprawnienie może zostać wznowiona. Proces wznawiania uprawnienia po zawieszeniu jest przeprowadzany na wniosek posiadającej uprawnienie osoby.

Cofnięcie uprawnienia następuje, jeśli posiadającej uprawnienie osoba:

– nie dysponuje zapisami potwierdzającymi odbycie praktyki zgodnie z programem oceny zgodności (uprawniania),

– świadomie narusza prawa odbiorcy swoich usług,

– narusza warunki kodeksu postępowania osób posiadającej uprawnienie (patrz punkt 2.5),

– stwarza problemy uniemożliwiające przeprowadzenie oceny w nadzorze,

– nie spełnia już aktualnych wymagań, – nie spełnia warunków wznowienia ważności uprawnienia, która została zawieszona, lub

– stwierdzono występowanie negatywnych zapisów lub skarg dotyczących działalności posiadającej uprawnienie osoby.

Uprawnienie, która zostało cofnięta, nie podlega wznowieniu

Wygaśnięcie uprawnienia następuje po upływie jej ważności. TDT informuje posiadającą uprawnienie osobę o wygaśnięciu jej uprawnienia.

2.6.3 Wykorzystywanie uprawnienia.

Niewłaściwe powoływanie się na uprawnienie lub wprowadzające w błąd wykorzystywanie uprawnienia w publikacjach, katalogach itp. przez posiadającą uprawnienie osobę, spowoduje działania korygujące na wniosek TDT, polegające na zawieszeniu lub cofnięciu uprawnienia, opublikowaniu informacji o wykroczeniu, łącznie z działaniami prawnymi.

2.7. Ponowna ocena zgodności (uprawniania)

 Ubiegając się o ponowną ocenę zgodności (uprawniania) kompetencji należy złożyć wniosek o ponowną ocenę zgodności-uprawnianie  (na formularzu Wniosku o ocenę zgodności- uprawnienie) wraz z załącznikami oraz oryginał posiadanego uprawnienia kompetencji, wydanego przez TDT.

Wniosek powinien zostać złożony w terminie umożliwiającym zorganizowanie egzaminu oraz podjęcie decyzji przed datą upływu ważności uprawnienia.

TDT planuje oraz organizuje ponowną ocenę zgodności (uprawnienie) przed upływem ważności uprawnienia, zgodnie z ustaleniami pkt 2.2.

Posiadającą uprawnienie osoba, ubiegająca się o ponowną ocenę zgodności (uprawnienie), zdaje tylko egzamin praktyczny.

Podczas procesu ponownej ocenę zgodności (uprawniania) TDT bierze dodatkowo pod uwagę:

– ciągłość zatrudnienia w zakresie udzielonego uprawnienia,

– powoływanie się na uprawnienie, oraz

– skargi składane na działalność osoby posiadającej uprawnienie.

W przypadku niezdania przez egzaminowanego części lub całego egzaminu, obowiązują zasady postępowania opisane w punkcie 3.3. Nieprzystąpienie do egzaminu poprawkowego lub niezdanie egzaminu poprawkowego powoduje, że osoba taka jest uważana za kandydata ubiegającego się o uprawnienie po raz pierwszy. Dalsze postępowanie jest prowadzone po złożeniu nowego wniosku o uprawnienie

2.8. Skargi i odwołania

Sposób postępowania określono na stronie internetowej TDT: Skargi, wnioski, petycje, odwołania.

2.9.Opłaty

Opłaty za prowadzone przez TDT procesy oceny zgodności, nadzoru oraz ponownej oceny zgodności są ustalane zgodnie z cennikiem zatwierdzonym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Jednym z warunków udzielenia/utrzymania uprawnienia jest wniesienie opłat za czynności związane z oceną zgodności (uprawnianiem)

3. Lista warunków wstępnych programu

Wnioskujący o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową i ponowną w zakresie spawania powinien:

• posiadać ukończone co najmniej 18 lat;
• posiadać brak przeciwwskazań do wykonywania prac związanych ze spawaniem, zgodnie z wymaganiami określonymi przez odrębne przepisy;
• posiadać znajomość przepisów oraz zasad bhp;
• posiadać znajomość języka polskiego w stopniu pozwalającym na przystąpienie do egzaminu (jeśli dotyczy);
• złożyć wniosek o ocenę zgodności (uprawnienie) początkową lub ponowną;
• poddać się procesowi egzaminacyjnemu.

WAŻNE:

• Zakres akredytacji PCA numer AC 163
• Lista akredytowanych działań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego

Kontakt

Transportowy Dozór Techniczny
Wydział Certyfikacji i Oceny Zgodności
Puławska 125, 02-707 Warszawa

• Agnieszka Zgiep
  tel.: +48 604 910 957
  e-mail: agnieszka.zgiep@tdt.gov.pl
• Małgorzata Antoniewicz
  tel.: +48 500 204 988
  e-mail: małgorzata.antoniewicz@tdt.gov.pl